Theo dược sĩ CKI Đàm Thị Lâm, Phó trưởng Khoa Dược, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, cho biết: Kháng sinh (antibiotics) là những chất kháng khuẩn có tác dụng ức chế sự phát triển của các vi sinh vật. Do đó, những thuốc kháng sinh chỉ có tác dụng với bệnh do vi khuẩn gây ra và không có hiệu quả với bệnh do nhiễm vi rút như cảm lạnh, ho, cúm... Bởi vậy, mọi người không dùng kháng sinh khi mắc bệnh do vi rút như cúm, cảm lạnh; không tự mua kháng sinh dùng; khi mắc bệnh phải đến cơ sở y tế để khám và bác sĩ kê đơn thuốc phù hợp với tình trạng bệnh.

Các y, bác sĩ Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, đang điều trị cho người bệnh.

Tuy nhiên, một số vi khuẩn đã có khả năng kháng các thuốc kháng sinh đã được sử dụng. Những bệnh nhân có nguy cơ cao mắc bệnh do vi khuẩn kháng kháng sinh là những người dễ bị bệnh do nhiễm trùng phổi như cúm, hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS), Covid-19...

Nguyên nhân chính của kháng thuốc là việc kê đơn thuốc không hợp lý, lạm dụng thuốc của bác sĩ; người bệnh tự ý dùng thuốc không đúng chỉ định và không tuân thủ điều trị...

Thách thức của tình trạng kháng kháng sinh trở thành gánh nặng khổng lồ lên hệ thống y tế, làm tăng thêm bệnh tật, thời gian nằm viện lâu hơn, chi phí y tế cao hơn và tỷ lệ tử vong tăng.

Dược sĩ CKI Đàm Thị Lâm cho biết thêm: Thực hiện quản lý sử dụng kháng sinh theo hướng dẫn của Bộ Y tế, thời gian qua, Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã thành lập ban quản lý sử dụng kháng sinh và xây dựng các quy định về quản lý sử dụng kháng sinh trong bệnh viện; liên tục tập huấn đào tạo và tham dự hội thảo về sử dụng kháng sinh an toàn hợp lý. Đặc biệt, các bác sĩ ký cam kết sử dụng kháng sinh có trách nhiệm. Cùng với đó, chúng tôi đã xây dựng danh mục kháng sinh cần hạn chế sử dụng hay cần phê duyệt trước khi sử dụng, quy trình và phiếu yêu cầu kê đơn kháng sinh, hướng dẫn chuyển kháng sinh đường tiêm/truyền sang đường uống. Đồng thời xây dựng phác đồ sử dụng kháng sinh trong bệnh viện, kháng sinh dự phòng trong phẫu thuật. Và giám sát việc kê đơn kháng sinh của bác sĩ, nghiên cứu phân tích tình hình sử dụng kháng sinh tại các khoa lâm sàng.

Nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về việc sử dụng thuốc an toàn, hợp lý và nâng cao trách nhiệm của cán bộ y tế, đặc biệt là người kê đơn thuốc và bán lẻ thuốc, góp phần giảm tình trạng kháng kháng sinh, lạm dụng thuốc, sử dụng thuốc không hợp lý, ngành Y tế Quảng Ninh đã và đang triển khai có hiệu quả Đề án tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn giai đoạn 2017-2020 của Bộ Y tế. Ngành cũng đã áp dụng phần mềm quản lý nhà thuốc, kết nối liên thông với Cơ sở dữ liệu dược Quốc gia, với sự tham gia của 100% cơ sở kinh doanh thuốc (trên 700 cơ sở) trên địa bàn tỉnh.

Việc ứng dụng CNTT kết nối các cơ sở cung ứng thuốc không chỉ kiểm soát việc kê đơn thuốc, bán thuốc theo đơn, mà còn góp phần kiểm soát giá thuốc, việc thu hồi thuốc và hạn chế được tình trạng kinh doanh thuốc giả, thuốc kém chất lượng, thuốc không rõ nguồn gốc tại các nhà thuốc, quầy thuốc.

Nhân viên y tế hướng dẫn người bệnh uống thuốc. 

Tuy nhiên, việc chấp hành và thực hiện của các cơ sở kinh doanh thuốc hiện nay vẫn chưa thực sự nghiêm túc; hệ thống phần mềm kết nối dữ liệu tại các cơ sở kinh doanh thuốc hoạt động không thường xuyên; việc cập nhật dữ liệu vào hệ thống Dược quốc gia của các cơ sở đang thực hiện vẫn còn mang tính đối phó; tình trạng thuốc phải bán theo đơn nhưng không có đơn vẫn bán...

Do vậy, các địa phương, các ngành chức năng, trong đó là ngành Y tế cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện kết nối liên thông và kê đơn thuốc, bán thuốc kê đơn tại các cơ sở kinh doanh thuốc, đồng thời xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm theo thẩm quyền.

Bên cạnh đó, tăng cường công tác truyền thông đến người dân và các cơ sở kinh doanh thuốc trên địa bàn về lợi ích của việc thực hiện kết nối, sử dụng phần mềm trong quản lý hoạt động kinh doanh của các cơ sở cung ứng thuốc. Nếu không thực hiện quyết liệt thì người dân và ngành Y tế sẽ chịu hậu quả nặng nề do tình trạng sử dụng kháng sinh không hợp lý, lạm dụng kháng sinh như hiện nay.