Vừa qua, các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện phẫu thuật cho một trường hợp bệnh nhân Đào Xuân T. (66 tuổi) ở phường Cẩm Phú, TP Cẩm Phả có tiền sử sỏi ống mật chủ. Gần đây, bệnh nhân ở nhà mệt mỏi, ăn uống kém, đau âm ỉ vùng thượng vị và hạ sườn phải, vàng da, củng mạc vàng nên đến viện kiểm tra. Qua thăm khám và chụp cắt lớp vi tính, các bác sĩ thấy đường mật trong ngoài gan giãn nhiều, ống mật chủ có sỏi kích thước 10mm, bệnh nhân được chẩn đoán nhiễm trùng đường mật do sỏi ống mật chủ. Hội chẩn đánh giá bệnh nhân bị viêm túi mật mạn tính, ống mật chủ có sỏi to chỉ định phẫu thuật nội soi cắt túi mật và lấy sỏi ống mật chủ.

Hình chụp cắt lớp vi tính sỏi ống mật chủ của bệnh nhân T.

Kíp mổ khoa Ngoại do bác sĩ CKI Nguyễn Thanh Phương, Phó Trưởng khoa Ngoại phụ trách phối hợp khoa Gây mê hồi sức thực hiện. Qua các vết rạch nhỏ trên thành bụng, phẫu thuật viên đưa camera cùng dụng cụ nội soi vào ổ bụng kiểm tra thấy túi mật viêm mạn tính, ống mật chủ giãn lớn bên trong chứa sỏi. Kíp mổ tiến hành bộc lộ và mở ống mật chủ. Qua lỗ ở thành bụng, bác sĩ đưa ống soi mềm qua chỗ mở để thăm dò, xác định vị trí sỏi, sau đó dùng máy laser tán sỏi và đưa ra ngoài. Tiếp tục sử dụng ống soi mềm kiểm tra kỹ đường mật ngoài gan sạch sỏi, đảm bảo lưu thông mật ruột, tránh tình trạng sót sỏi gây tái viêm. Phẫu thuật viên bộc lộ và cắt túi mật viêm mạn tính, khâu lại ống mật chủ, không đặt dẫn lưu Kehr mà chỉ đặt dẫn lưu dưới gan. Sau mổ, sức khoẻ bệnh nhân phục hồi tích cực, tình trạng vàng da, đau hạ sườn phải cải thiện sau vài ngày điều trị.

Trước đây, mổ mở ống mật chủ lấy sỏi, kết hợp đặt dẫn lưu Kehr là một phương pháp ngoại khoa kinh điển điều trị sỏi ống mật chủ. Với xu hướng phát triển kỹ thuật ít xâm lấn, mổ nội soi kết hợp đặt dẫn lưu ngày càng phổ biến do vẫn lấy được sạch sỏi mà bệnh nhân ít đau đớn, hồi phục nhanh, vết mổ nhỏ thẩm mĩ hơn. Tuy nhiên, bệnh nhân vẫn phải mang theo ống dẫn lưu Kehr sau mổ về nhà 1 tháng, điều này tiềm ẩn nhiều nguy cơ nhiễm trùng, gây khó khăn cho người bệnh và gia đình trong quá trình chăm sóc hàng ngày. Để khắc phục những hạn chế đó, các bác sĩ khoa Ngoại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh đã kết hợp sử dụng laser tán sỏi và ống nội soi mềm để đảm bảo sạch sỏi hoàn toàn, kiểm soát đường mật lưu thông thuận lợi sau mổ lấy sỏi và cắt túi mật.

Bệnh nhân T. hồi phục nhanh sau mổ nội soi cắt túi mật, lấy sỏi ống mật chủ.

Bác sĩ CKI Nguyễn Thanh Phương, Phó khoa Ngoại, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh cho biết: “Thông thường, các ca cắt túi mật, lấy sỏi ống mật chủ như bệnh nhân T. sẽ không khâu đóng mà phải đặt dẫn lưu Kehr trong quá trình khâu phục hồi ống mật chủ để tránh tình trạng sót sỏi gây tình trạng viêm nhiễm, tái tắc đường mật. Bệnh nhân buộc phải mang theo ống dẫn lưu đó từ 3 – 4 tuần và tự chăm sóc tại nhà, điều đó gây nhiều sự bất tiện, khó khăn cho người bệnh.

Chúng tôi đã cải tiến kỹ thuật bằng việc sử dụng máy laser tán sỏi kết hợp ống nội soi mềm trong mổ, do thiết bị này cho phép kiểm soát toàn bộ các nhánh đường mật, đảm bảo tán sạch và không còn sót sỏi sau mổ, vì vậy có thể chắc chắn khâu đóng đường mật mà không phải đặt dẫn lưu Kehr. Với phương pháp này người bệnh hồi phục nhanh hơn, có thể xuất viện sau mổ từ 3 – 5 ngày thay vì 10 – 12 ngày so với trước đây, hạn chế nguy cơ nhiễm trùng, đỡ đau đớn do không phải mang theo ống dẫn lưu Kehr dài ngày. Khoa Ngoại đã triển khai thành công kỹ thuật ít xâm lấn này cho nhiều bệnh nhân nhiễm trùng đường mật, tắc mật do sỏi ống mật chủ, rút ngắn thời gian nằm viện, tiết kiệm chi phí điều trị”.

Để triển khai hiệu quả kỹ thuật này, kíp bác sĩ ngoại khoa đã sử dụng máy tán sỏi laser hiện đại, đồng thời tận dụng triệt để thiết bị ống soi mềm từ chuyên khoa khác, cùng với đó là đội ngũ chuyên môn giàu kinh nghiệm trong phẫu thuật nội soi. Việc triển khai thành công phẫu thuật này là đã hoàn thiện thêm các kỹ thuật xử lý các loại sỏi mật trong điều trị ngoại khoa của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh, hỗ trợ bổ sung và khắc phục những hạn chế của các phương pháp khác nhằm mang lại kết quả điều trị tốt nhất cho người bệnh. Điều này sẽ làm tiết kiệm đáng kể chi phí cho bệnh nhân trên địa bàn tỉnh có thể thụ hưởng khám chữa bệnh kỹ thuật cao ngay tại tỉnh nhà mà không phải lên tuyến trung ương.

Tắc mặt do sỏi ống mật chủ có thể gây ra rất nhiều biến chứng nguy hiểm trong đó có những biến chứng đe dọa tính mạng, như: xơ và suy gan, viêm tụy, viêm phúc mạc, nhiễm trùng đường mật, nhiễm khuẩn huyết… Vì vậy để phòng bệnh sỏi mật và hạn chế sỏi tái phát, bác sĩ khuyến cáo chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý, thường xuyên vận động, tẩy giun định kỳ, khi có nhiễm trùng đường tiêu hóa phải điều trị triệt để, nên siêu âm gan mật định kỳ nhằm phát hiện sớm sỏi mật, nhất là bệnh nhân đã có tiền sử điều trị bệnh sỏi mật. Nếu có những dấu hiệu đau vùng hạ sườn phải lan lên vai phải hoặc ra sau lưng, kèm theo sốt cao lạnh run và vàng da, vàng mắt thì cần đến cơ sở y tế có đủ điều kiện phương tiện để được phát hiện và điều trị kịp thời./.

Hà Trang, phòng TT&HCQT