I. MỤC ĐÍCH

Quy trình nhằm đánh giá sự hiện diện của các vi sinh vật trong bàn tay phấu thuật viên sau khi rửa tay ngoại khoa.

II. PHẠM VI ÁP DỤNG

Quy trình này được áp dụng để kiểm tra sự hiện diện của các vi sinh vật trong không khí tại các khoa phòng trong Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh.

III. TÀI LIỆU VIỆN DẪN

• Hướng dẫn quy trình kỹ thuật chuyên ngành vi sinh vật y học – Bộ Y tế 01/2013

IV. TRÁCH NHIỆM

Nhân viên xét nghiệm khoa vi sinh- Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh có trách nhiệm thực hiện theo đúng quy trình

Người thực hiện: cán bộ xét nghiệm đã được đào tạo và có chứng chỉ hoặc chứng nhận về chuyên nghành vi sinh, làm việc tại khoa Vi sinh- Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh

V.ĐỊNH NGHĨA, THUẬT NGỮ, CHỮ VIẾT TẮT

Định nghĩa, thuật ngữ:

• Tài liệu: là các loại văn bản pháp quy hoặc có tính pháp quy dùng làm căn cứ để xử lý,
• Kiểm tra: Là sự xem xét sự phù hợp của tài liệu với các nội dung và yêu cầu của tiêu chuẩn
• Phê duyệt: Xác nhận của người có thẩm quyền về sự phù hợp và tính hiệu lực của tài liệu trong hệ thống
• Lần ban hành: là lần phát hành ra một tài liệu mới, được bắt đầu từ 01, mỗi lần ban hành tiếp theo sẽ tăng thêm một đơn vị.
• Lần sửa đổi: là số lần phát hành một trang tài liệu sau khi sửa đổi, được bắt đầu từ 01, mỗi lần sửa đổi tiếp theo sẽ tăng thêm một đơn vị.

Chữ viết tắt:

EQAS:	External quality assessment scheme
KTV:	Kỹ thuật viên
TP. QLCL:	Trưởng phòng quản lý chất lượng
QC:	Quality control
QT:	Quy trình

 

VI. NGUYÊN LÝ

VII. TRANG THIẾT BỊ VÀ VẬT TƯ

Phương tiện, hóa chất

Phương tiện, hóa chất như dưới đây hoặc tương đương.

Trang thiết bị

- Kính hiển vi quang học

- Tủ an toàn sinh học cấp 2

- Tủ ấm thường

- Tủ ấm CO2

- Máy tính cài phần mềm đọc API (nếu có)

Dụng cụ, hóa chất và vật tư tiêu hao (bao gồm nội kiểm, ngoại kiểm)

STT	Chi phí hóa chất, vật tư tiêu hao	Đơn vị	Số lượng
1	Lam kính	Cái
2	Que cấy	Cái
3	Dầu soi kính	ml
4	Cồn 96 độ lau kính	ml
5	Nước muối sinh lý	ml
6	Thuốc nhuộm đỏ Fucsin	ml
7	Thuốc nhuộm tím Gentian	ml
8	Cồn tẩy 96 độ	ml
9	Lugol	ml
10	Thuốc nhuộm Xanh Methylen	ml
11	Canh thang BHI 5 ml	ống
12	Môi trường thạch máu thường	Đĩa
13	Môi trường Chromatic detection	Đĩa
14	Bông	Kg
15	Cồn 90 độ (vệ sinh dụng cụ)	ml
16	Đèn cồn	Cái
17	Panh	Cái
18	Khay đựng bệnh phẩm	Cái
19	Hộp vận chuyển bệnh phẩm	Cái
20	Mũ	Cái
21	Khẩu trang	Cái
22	Găng tay	Đôi
23	Găng tay xử lý dụng cụ	Đôi
24	Quần áo	Bộ
25	Ống nghiệm thủy tinh	Ống
26	Bút viết kính	Cái
27	Bút bi	Cái
28	Bật lửa	Cái
29	Sổ lưu kết quả xét nghiệm	Tờ
30	Cồn sát trùng tay nhanh	ml
31	Dung dịch nước rửa tay	ml
32	Khăn lau tay	Cái
33	Giấy trả kết quả xét nghiệm	Tờ
34	QC
35	EQAS

Môi trường nuôi cấy và hóa chất định danh vi khuẩn được tính trên tỉ lệ dương tính trung bình là 50 % cho các loại bệnh phẩm.

* Ghi chú:

- Chi phí nội kiểm cho quy trình kỹ thuật được tính cụ thể theo Chương trình nội kiểm (QC) là 1/10 tổng chi phí dụng cụ, hóa chất, vật tư tiêu hao (với số lượng ≥ 10 mẫu cho 1 lần tiến hành kỹ thuật).

- Chi phí ngoại kiểm cho quy trình kỹ thuật được tính cụ thể theo Chương trình ngoại kiểm (EQAS) là 1/200 tổng chi phí dụng cụ, hóa chất, vật tư tiêu hao (với số lần ngoại kiểm trung bình 2 lần/1 năm).

VIII. NỘI DUNG

Lấy bệnh phẩm

• Mẫu tay phẫu thuật viên sau rửa tay ngoại khoa, trước mổ.
• Dùng 2 tăm bông vô khuẩn đã được làm ướt bằng nước muối sinh lý 0,9% quệt mạnh vào các vị trí đầu ngón trỏ, kẽ ngón trỏ và ngón giữa, lòng bàn tay. Cho 1 tăm bông vào ống canh thang thường và 1 tăm bông vào ống canh thang yếm khí, hơ qua ngọn lửa đèn cồn. Đậy nút ống. 

Tiến hành kỹ thuật

-  Nuôi cấy và ủ ấm ống canh thang ở 35-  370 C,  16-18 tiếng, khí trường thường.

-  Đánh giá độ đục của canh thang.

-  Nếu canh thang đục thì nhuộm Gram để nhận định hình thể từng loại vi khuẩn.

-  Định danh từng loại vi khuẩn  dựa vào các tính chất sinh hóa vật học.

Lưu ý

• Lấy mẫu cần tiến hành càng nhanh càng tốt để hạn chế tối đa sự ô nhiễm từ môi trường không khí. Mẫu bàn tay lấy, vận chuyển và bảo quản không đúng qui định có thể đưa đến kết quả âm tính hoặc dương tính giả.
• Nếu kết quả xét nghiệm dương tính thì xem xét chất lượng nước rửa tay, quy trình rửa tay, khăn lau tay... để đưa ra những khuyến cáo thích hợp.

IX. DIỄN GIẢI KẾT QUẢ

-  Dương tính: Có vi sinh vật trên bàn tay phẫu thuật viên. Phân lập và định danh được vi khuẩn gây bệnh. Trả kết quả tên vi khuẩn đến mức độ chi và/hoặc loài.

-  Âm tính: Không tìm thấy hoặc không phân lập được vi sinh vật.

X. KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG

• Đảm bảo không bị lây nhiễm

XI. AN TOÀN

• Phải sử dụng bảo hộ cá nhân đầy đủ;
• Các kỹ thuật phải được tiến hành trong tủ an toàn sinh học.

XII. HỒ SƠ LƯU