VS.QTKT.NC.19.QUY TRÌNH KỸ THUẬT XÁC ĐỊNH STEPTOCOCCI

> > >

(Cập nhật: 6/7/2020)

VS.QTKT.NC.19.QUY TRÌNH KỸ THUẬT XÁC ĐỊNH STEPTOCOCCI

I. MỤC ĐÍCH

Mô tả quy trình tiến hành các bước xác định liên cầu gây bệnh ở người cho nhân viên phòng nuôi cấy thực hiện.

II. PHẠM VI ÁP DỤNG

Quy trình này áp dụng cho các nhân viên phòng nuôi cấy, khoa Vi sinh, Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh.

III. TÀI LIỆU VIỆN DẪN

- Diagnostic Microbiology – 4^th Edition – Washington, Philadelphia

- Bergey^’s Manual of Determinative Bacteriology – 9^th Edition – William & Wilkins

- Manual of Clinical Microbiology – 8^th Edition- Washington DC- Patrick R.Murray.

- Kỹ thuật xét nghiệm Vi sinh lâm sàng (Nhà xuất bản Y Học, 2006)

IV. TRÁCH NHIỆM

Nhân viên xét nghiệm khoa vi sinh- Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh có trách nhiệm thực hiện theo đúng quy trình

Người thực hiện: cán bộ xét nghiệm đã được đào tạo và có chứng chỉ hoặc chứng nhận về chuyên nghành vi sinh, làm việc tại khoa Vi sinh- Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh

V.ĐỊNH NGHĨA, THUẬT NGỮ, CHỮ VIẾT TẮT

Giải thích thuật ngữ

Không áp dụng

Từ viết tắt

SOP = Quy trình chuẩn (Standard of Procedure)
KXN = Khoa Xét nghiệm
ATSH = An toàn sinh học
SXT = Trimethoprime/Sulfamethoxazole.

VI. NGUYÊN LÝ

Nguyên lý định danh:

+ Dựa vào hình dạng và tính chất bắt màu Gram

+ Dựa vào tính chất nuôi cấy

+ Dựa vào tính chất sinh vật hóa học

VII. TRANG THIẾT BỊ VÀ VẬT TƯ

Thiết bị

Tủ an toàn sinh học
Tủ ấm
Máy đo độ đục Vitek
Hệ thống máy định danh vi khuẩn Vitek 2 Compact (để kiểm chuẩn)

Dụng cụ

Dầu soi
Giấy thấm
Que cấy
Gía đỡ

Đèn cồn

Hóa chất, thuốc thử

Bộ thuốc nhuộm Gram

Thạch sô cô la
Thạch máu
Thạch uri
Thạch BEA
Canh thang muối, muối mật
Các khoanh giấy kháng sinh: optochin, bacitracin, SXT

VIII. NỘI DUNG

8.1.Bệnh phẩm

Các khuẩn lạc nghi ngờ sau khi nuôi cấy từ bệnh phẩm như: máu, dịch nội khí quản, đờm, nước tiểu, dịch não tủy, dịch ngoáy họng, dịch rửa khí quản, dịch tỵ hầu, dịch màng tim, dịch màng phối ….
Chủng thuần, được nuôi cấy qua đêm 18 – 24 h

8.2. Kỹ thuật tiến hành

8.2.1. Nhuộm xem

Nhuộm Gram bệnh phẩm và đánh giá sự hiện diện của vi khuẩn có trong tiêu bản nhuộm:

Nếu bệnh phẩm là từ đường hô hấp dưới, máu, dịch não tủy có hiện diện song cầu Gram (+), nghi ngờ nhiễm trùng do S. pneumoniae.
Nếu bệnh phẩm là mủ hoặc dịch tiết, dịch não tủy, máu có hiện diện của cầu khuẩn Gram (+) xếp chuỗi, xếp đôi nghi ngờ nhiễm trùng do Streptococci.
Nếu bệnh phẩm là nước tiểu có hiện diện cầu khuẩn Gram (+), xếp đôi hoặc chuỗi ngắn, nghi ngờ nhiễm trùng do Enterococci.

8.2.2. Nuôi cấy phân lập

Bệnh phẩm được cấy phân lập trên môi trường và ủ 37⁰C/5%CO₂ trong 18-24h. Môi trường thường dùng để cấy phân lập Streptococci từ bệnh phẩm là thạch máu. Ngoài ra, có thể sử dụng các loại môi trường phân lập khác như Uriselect 4 (nước tiểu), thạch máu có Gentamicin (dịch hầu họng).

8.2.3. Định danh :

Thử nghiệm nhạy cảm Optochin: Phân biệt S. pneumoniae với S.viridans.
Thử nghiệm nhạy cảm Bacitracin: Phân biệt S. pyogenes (Group A) nhạy cảm với Streptococci b-hemolytic không nhạy cảm
Thử nghiệm CAMP: Phân biệt S. agalactidae (Group B) có CAMP (+) với Streptococci b-hemolytic có CAMP (-).
Thử nghiệm nhạy cảm SXT: Phân biệt S. pyogenes (Group A) kháng với SXT và Streptococci b-hemolytic khác thường nhạy với SXT.
Thử nghiệm Bile esculin: Phân biệt Streptococci group D (45% dương tính) với các Streptococci khác (âm tính).
Thử nghiệm 6,5%NaCl: Phân biệt Enterococcus với non-Enterococcus hoặc Streptococci group D.

IX. DIỄN GIẢI KẾT QUẢ

Trả kết quả theo tính chất sinh vật xác định được;
Định danh bằng giá đường Api 20 Strep hoặc máy định danh Vitek 2 Compact khi các test sinh vật hóa học không cho kết quả tin cậy.

X. KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG