I. Đại cương

- Khi gây mê nội khí quản hoặc mặt nạ thanh quản, hoặc mặt nạ có thể dùng hệ thống kín, nửa kín trong máy hệ vòng có lọc, cũng có thể dùng với hệ thống nửa hở bằng van không hít lại hoặc hệ thống Magill với lưu lượng khí mới cao để đẩy khí CO₂ ra.

- Khi gây mê với hệ vòng có lọc (có bầu chứa vôi sôđa để hút lại CO₂ trong khí thải ra), đặc biệt với hệ thống kín bao giờ cũng phải có vôi sôđa tốt, tốt nhất là có kèm theo máy theo dõi CO₂ trong khí thở ra (EtCO₂).

- Khi gây mê với hệ thống nửa kín hay nửa hở thì lưu lượng khí mới phải cao hơn nhiều so với khi dùng hệ thống kín, vì vậy ngày nay hay dùng cụm từ “hệ thống lưu lượng khí cao hay thấp”

- Ưu điểm: tiết kiệm thuốc mê, oxy, giữ được thân nhiệt, độ ẩm: giảm ô nhiễm không khí.

- Nhược điểm: đòi hỏi máy gây mê tốt, vôi sôđa tốt; tốt nhất có kèm monitor để theo dõi EtCO₂, khí mê, nhất là FiO₂ không khí mê có N₂O.

 

II. Chỉ định

Sử dụng trong gây mê tĩnh mạch, gây mê hô hấp và gây mê phối hợp.

 

III. Chống chỉ định

1/ Gây mê với trẻ em nhỏ dưới 20kg, nếu muốn dùng hệ thống lọc thì phải thay toàn bộ dây,bầu chứa vôi soda, bóng bóp bé hơn.

2/ Dùng hệ thống kín khi không có vôi sôđa, máy không tốt.

IV. Chuẩn bị

Ngoài việc chuần bị cho đặt nội khí quản, mask thanh quản, mặt nạ thì cần phải:

- Kiểm tra máy: độ kín, hoạt động của các van.

- Nguồn oxy, N₂O, kiểm tra lưu lượng kế, bầu bốc hơi, nút xả nhanh oxy (flush hay bypass)

- Monitor: EtCO₂, FiO₂, SpO₂.

- Vôi sôđa.

 

 

V. Các bước tiến hành

-  Bấm nút oxy nhanh (bypass) để loại hết khí trời trong dây máy mê.

- Cho người bệnh ngửi oxy 100% trong 5 phút để loại hết nitơ trong hơi thở của người bệnh.

- Gây mê, đặt ống nội khí quản hay mask thanh quản, hoặc mặt nạ.

1/ Đánh hệ thống nửa kín

- Bắt đầu cho lưu lượng oxy cao hơn thông khí phút của người bệnh nếu ta dùng thuốc mê họ halogen (halothan, isofluran), đồng thời điều chỉnh đậm độ halothan  (ví dụ cho lên 1-1,5%). Nếu đánh mê cùng N₂O thì O₂ trước và điều chỉnh N₂O để có FiO₂ thích hợp theo nhu cầu của người bệnh (phần trăm oxy trong hỗn hợp: 50-70%)

- Sau 10- 15 phút thì hạ lưu lượng khí mới (thuốc mê bốc hơi + oxy hoặc oxy + N₂O, oxy đảm bảo an toàn về cung cấp oxy cho người bệnh khi dùng hỗn hợp N₂O +oxy. Trước khi tắt N₂O phải cho ngửi oxy 100% từ 5 -10 phút.

- Tùy tình hình người bệnh mà hạ đậm độ halothan xuống (nếu máy mê có gắn bộ phận phân tích hơi halothan trong khí thở ra của người bệnh thì căn cứ vào đấy mà điều chỉnh).

- Duy trì mê: nếu mê nông thì lại tăng lưu lượng khí mới trong 10 -15 phút hay tăng nồng độ halothan.

- Thoát mê: Cắt halothan, nếu có N₂O sẽ cắt sau. Tăng lưu lượng oxy.

2/ Đánh hệ thống kín

 ít dùng vì phải có máy rất chính xác, bầu bốc hơi phải đảm bảo.

 

VI. Theo dõi và xử lí tai biến

- Ưu điểm: kiểm tra lại vôi sôđa, các van, theo dõi lâm sàng và EtCO₂, thay vôi sôđa hoặc chuyển sang đánh nửa kín với lưu lượng cao 6-8 lít/phút.

2/ Thiếu oxy: kiểm tra lại van, lưu lượng oxy, bộ phận an toàn tự động khi dùng O₂ + N₂O, theo dõi EiO₂, SpO₂, điều chỉnh về chế độ bình thường nếu cần cho oxy 100%.

3/ Tràn phí phế mạc: theo dõi đồng hồ đo áp lực, điều chỉnh lại các van, lưu lượng khí, dẫn lưu màng phổi ở khoang liên sườn II.