1.          ĐẠICƯƠNG:

-       Barbiturate là thuốc có tác dụng an thần, gây ngủ, gây mê, điều trị động kinh & tinh trạng cogiật.

-       Cơchếgâyngộđộc:ứcchếhệTKTƯ,tácđộnglênReceptorBarbituratở não, làm tăng GABA. Liều cao, gây tụt HA do ức chế trực tiếp cơ tim, giảm trươnglựchệgiaocảm.

2.          NGUYÊNNHÂN:

-       Người bệnh thường uống để tự tử, vì vậy thường uống với số lượng nhiều, uống nhiều loại thuốc khác, trên lâm sàng thường gặp trongtìnhtrạngnặng,phứctạp,nhiềubiếnchứngvàcónguycơtửvong.

-       Thựctếhaygặpngộđộccấpở ngườibệnhcótiềnsửrốiloạntâmthần,

động kinh, nghiện ma tuý…..

3.          CHẨNĐOÁN:

          3.1. Lâmsàng:

-       Ngộ độc Barbiturat tác dụng nhanh (Thiopental):

+Ý thức u ám họăc tình trạng lẫn lộn, sau đó nhanh chóng đi vào hôn mê sâu, thở chậm, ngừng thở.

+ Rốiloạntrươnglựccơ:hônmêtăngtrươnglựccơvớinhữngvậnđộngkiểumấtnão.

-       Ngộ độc Barbiturat tác dụng chậm (Gardenal):

+ Hôn mê yên tĩnh, giảm phảnxạgânxương,khôngcódấuthầnkinhkhutrú,đồngtửcocònphảnxạánh sáng, giai đoạn muộn đồng tử giãn.

+ Suy hô hấp (rối loạn nhịp thở, ngừng thở,tụt lưỡi, tắc đờm, viêm phổi do hít).

+ Trụy mạch: mạch nhanh, huyết áp hạ. Rối loạn điều hòa thân nhiệt: sốt cao hoặc hạ thânnhiệt.

          3.2. Cận Lâmsàng:

-       Công thức máu, đông máu cơbản.

-       Sinh hóa máu: Urê, Glucose, Creatinine, AST, ALT, Điện giải đồ, CK, khímáu.

-       Nướctiểu:tổngphântíchnướctiểu.

-       Xquang timphổi.

-       Điện tâmđồ.

-       Xét nghiệm độc chất: Gardenal trong dịch dạ dày, nước tiểu hoặc trong máubằngphươngphápbánđịnhlượngvàđịnhlượng.

3.3. Chẩn đoán xác định: dựa vào triệu chứng lâm sàng và xét độc chất.

 3.4. Chẩn đoán phân biệt:

-   Hôn mê do những nguyên nhânkhác:

+ Bệnh lý thần kinh trung ương (tai biến mạch não, viêm não,...)

+   Sốt rét ác tính.

+   Hạ đường máu, toan Ceton do đái tháo đường.

-   Hôn mê do thuốc an thầnkhác:

+   Nhóm Opiate (Morphin, Heroin): bệnh nhân tỉnh sau khi tiêm Naloxon

0,4 mg tĩnh mạch (nhắc lại nếu cần).

+   Nhóm   Benzodiazepine   (Diazepam,Seduxen):   bệnh   nhân   tỉnh   sau   khi

tiêm Anexate 0,2 mg tĩnh mạch (nhắc lại nếu cần: 2 mg / 24h ).

4.          ĐIỀUTRỊ:

          4.1. Mục tiêu điều trị, nguyên tắc điềutrị:

Nhanh chóng cho người  bệnh tỉnh đê tránh biến chứng, bằng các nguyên tắc sau:

-     Tăngcườngđàothảichấtđộcrangoàicơthể.

-     Bảo đảm hô hấp, tuầnhoàn.

-     Bảođảmdinhdưỡngvàchốngbộinhiễm.

          4.2. Điều trị cụthể:

a)    Bệnh nhântỉnh:

-       Rửadạdày(nếuchưarửaởtuyến trước):3-5lítbằngnướcsạchcópha muối(5g/l).

-       Antipois: 1 typ/ lần, 2 giờ/ lần đến đủ 6 typ. Không có Antipois thì dùng: Than hoạt: 20 g/lần, 2 giờ/ lần đến đủ 120 g (trẻ em: 1g/kg) pha với thuốcnhuận tràng: Sorbitol   20 - 40 g/lần.

b)   Bệnh nhân hônmê:

-       Đặt ống nội khí quản có bóng chèn, thông khí nhân tạo (bóp bóng hoặc thởmáy).

-       Đảm bảo hô hấp, tuần hoàn mới tiến hành rửa dạ dày, cho bơm Antipois  hoăc than hoạt,sorbitol như trên.

c)    Lợitiểucưỡngbứcvàkiềmhoánướctiểu:

-       Truyền dịch dựa vào áp lực tĩnh mạch trung tâm. Truyền để bệnh nhân tiểu4000-6000ml/24hvớipHnướctiểu7-8.

-       Dịch truyền:

+   Natri chlorua 0,9 %: 2000 - 3000 ml/ 24 h.

+   Glucose 5 %: 2000 - 3000 ml/ 24 h.

+ Bicarbonat Natri: 1 -2 mEq/ kg mỗi 4 - 6 h để đạt pH nước tiểu 7 - 8.

+   Bù Kali chlorua pha 1 g vào mỗi chai 500 ml.

d)   Lọc ngoài thận: chỉ định suy thận, suy gan, nhiễm độc nặng (Gardenal máu > 4 mg%).

-       Thận nhân tạo: bệnh nhân tỉnh nhanh, sau 6 giờ lọc thải được 1/2 lượng Barbituric trong máu, hoặc lọc hấp phụResin.

e)    Trong trường hợp hôn mê sâu, tụt huyết áp cần lọc máu liện tục (CVVH). Độc chất được thải trừ chậm hơn so với lọc máu thẩm tách do vậy không gây ra hiện tượng tái phân bố độc chất, biểu hiện lâm sàng sau khi lọc bệnh nhân đã tỉnh không bị hôn mê trở lại như trong lọc máu thẩm tách.

f)     Điều trị hỗtrợ:

-       Chống bội nhiễm: kháng sinh thíchhợp.

-       Chốngđông:Lovenox40mg:tiêmdướidabụng1ống/ngày.

-       Phù phổi cấp, tổn thương do trào ngược: Thông khí nhân tạo với PEEP, hạn chếdịch.

-       Đảmbảodinhdưỡng30-40Calo/kg/ngày,vệsinhchốngloét,vậtlýtrịliệu.

5.          TIẾN TRIỂN VÀ BIẾNCHỨNG:

Nếu không được điều trị, bệnh nhân tiến triển và có các biến chứng sau:

-       Viêmphổi,xẹpphổi,loétmục,viêmloét.giácmạc.

-       Tắc mạch do huyết khối (do nằmlâu).

-       Suy thận cấp do tiêu cơvân.

-       Suy đa tạng, tửvong.

-       Để tránh các biến chứng trên cần chăm sóc tốt, thay đổi tư thế 3lần/ngày kết hợp với lí liệu pháp hô hấp; dùng kháng sinh khi cần; dùngLovenox

6.          PHÒNGBỆNH:

-       Người bệnh cần được tư vấn và khám chuyên khoa Tâm thần sau khi raviện.

-       Quản lý thuốc chặt chẽ: mua thuốc phải có đơn, đối với bệnh nhân động kinh đang dùng Gardenal, gia đình phải quản lý thuốc cẩn thận, tránh để bệnh nhân tự sử dụngthuốc.