Phẫu thuật là phương pháp lựa chọn đầu tiên khi ung thư phổi ở giai đoạn sớm (giai đoạn còn khu trú, giai đoạn I, II, IIIA), giúp loại bỏ triệt để khối u và các hạch di căn trong lồng ngực, ngăn chặn xâm nhiễm cục bộ và di căn xa, làm giảm bớt hoặc mất các triệu chứng lâm sàng phát sinh do khối u gây ra, tạo điều kiện thuận lợi cho các phương pháp điều trị bổ trợ khác.

Trước đây, để phẫu thuật cắt thùy phổi thì các bác sĩ sẽ phải sử dụng phương pháp truyền thống là mổ mở một bên ngực với vết mổ dài 15 – 20 cm, phải cắt cơ thành ngực cùng dụng cụ banh lồng ngực khiến người bệnh đau đớn kéo dài, hồi phục chậm và gây mất thẩm mỹ với sẹo mổ lớn. Với xu hướng phát triển các kỹ thuật ít xâm lấn, Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã triển khai thường quy phẫu thuật nội soi lồng ngực cắt thùy phổi với 3-4 lỗ rạch để cắt rộng rãi và nạo vét hạch triệt để, giúp người bệnh ít đau đớn, giảm nguy cơ tai biến (chảy máu, nhiễm trùng vết mổ, viêm phổi, xẹp phổi, suy giảm chức năng hô hấp…).

Tiếp tục cập nhật các cải tiến kỹ thuật xâm lấn tối thiểu trên thế giới, Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã triển khai phẫu thuật nội soi cắt thuỳ phổi một đường rạch (Uniport VATS) từ năm 2020 cho một số trường hợp cắt thùy phổi do dị tật phổi bẩm sinh hoặc u lành tính... với kết quả khả quan. Đây là phương pháp tiến tiến hiện nay, mang lại ưu điểm vượt trội như: quá trình mổ nhẹ nhàng, an toàn, bệnh nhân đỡ đau, hậu phẫu ngắn, thời gian phục hồi nhanh và khả năng xử lý các triệt để tổn thương tương đương với mổ nội soi nhiều lỗ.

Mới đây, khoa Ung bướu đã ứng dụng phương pháp này cho bệnh nhân bị ung thư phổi. Bệnh nhân là P.N.H (65 tuổi) ở phường Hồng Hải, TP Hạ Long, gần đây ở nhà xuất hiện đau tức ngực, thỉnh thoảng ho nên đi khám, có tiền sử hút thuốc lá lâu năm. Qua thăm khám, chụp cắt lớp vi tính, bác sĩ phát hiện khối u thùy trên phổi phải. Kết quả sinh thiết xác định đây là khối u ác tính, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị ung thư phổi phải và quyết định thực hiện cắt khối u bằng phương pháp nội soi một đường rạch kèm vét hạch nhằm mang lại kết quả điều trị tốt nhất cho người bệnh.

Khối u ác tính phổi phải của bệnh nhân H. trên phim chụp cắt lớp vi tính

Với sự hỗ trợ của chuyên gia tuyến trung ương, kíp bác sĩ khoa Ung bướu do Ths.Bs Vũ Xuân Kiên, Trưởng khoa và Bs.CKI Vũ Đức Nin, Phó khoa cùng Bs Đoàn Tất Hùng, khoa Gây mê hồi sức tiến hành gây mê thông khí một phổi và thực hiện nội soi lồng ngực một đường rạch cắt thùy trên phổi phải và nạo vét hạch. Qua đường rạch 3cm tại khoang liên sườn ở thành ngực, phẫu thuật viên đưa camera và dụng cụ phẫu thuật kiểm tra thấy u thùy trên phổi phải kích thước 2x2cm, mật độ chắc, ranh giới rõ, trong có nhiều ổ hoại tử nhỏ gây co kéo màng phổi, xâm lấn dính thành ngực nhẹ; xung quanh có hạch mềm.

Kíp mổ khéo léo phẫu tích khối u ra khỏi thành ngực, cắt mạch nuôi u và thùy phổi chứa u bằng dụng cụ chuyên dụng, tiếp tục nạo vét hạch rốn phổi và rãnh liên thùy. Khối u kèm hạch lấy qua nội soi để làm giải phẫu bệnh. Nở phổi kiểm tra diện cắt không thấy rò khí, bệnh nhân được đặt dẫn lưu và đóng vết mổ. Sau khoảng 2 tiếng phẫu thuật, kíp mổ đã cắt bỏ thành công khối u ác tính thuỳ trên phổi phải, bệnh nhân mất máu ít nhờ kỹ năng phẫu tích tỉ mỉ, khéo léo.

Vì chỉ có 1 vết mổ nhỏ thành ngực nên bệnh nhân hồi phục nhanh, sau mổ 1 ngày đã tự thở tốt và ngồi dậy được. Bệnh nhân sẽ tiếp tục được hoá, xạ trị sau khi vết mổ ổn định để triệt căn ung thu, giúp bệnh khỏi lâu dài, hạn chế nguy cơ tái phát.

Khối u được lấy ra nhẹ nhàng bằng phương pháp nội soi cắt thuỳ phổi một đường rạch.

Tươi tỉnh trên giường bệnh, bệnh nhân H. chia sẻ: “Bản thân tôi tiền sử khỏe mạnh nên khi biết mình bị ung thư phổi tôi cũng bất ngờ và lo lắng khi không may mắc căn bệnh hiểm nghèo này. Các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã nhiệt tình tư vấn điều trị bằng phương pháp phẫu thuật tiến tiến, nhẹ nhàng nhất hiện nay. Mổ ung thư nhưng với đường rạch rất nhỏ ở ngực phải, vì vậy mà sức khỏe của tôi hồi phục rất nhanh, đau vết mổ không nhiều. Ở bệnh viện tỉnh mà kỹ thuật mổ chẳng kém gì tuyến trung ương, nhờ vậy mà người bệnh như chúng tôi đỡ vất vả hơn rất nhiều”.

Phẫu thuật nội soi cắt thuỳ phổi một đường rạch (Uniport VATS) là kỹ thuật hiện đại, được ứng dụng rộng rãi tại nhiều nước có nền y tế phát triển trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Kỹ thuật hiện đại này được áp dụng với hầu hết các phẫu thuật trong lồng ngực như: cắt u trung thất, cắt thùy phổi, cắt phổi không điển hình, cắt phổi do u bệnh lý phổi bẩm sinh hoặc lành tính khác. Việc áp dụng kỹ thuật này để cắt thùy phổi và nạo vét hạch đã giúp việc điều trị ung thư phổi cho người bệnh ngày càng giảm nhẹ, ít đau đớn, nhanh liền vết mổ, hạn chế ảnh hướng chức năng phổi sau phẫu thuật, tính thẩm mỹ cao.

Trưởng khoa Ung bướu kiểm tra lại sức khoẻ bệnh nhân sau phẫu thuật.

Thạc sĩ bác sĩ Vũ Xuân Kiên, Trưởng khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: “Phẫu thuật nội soi một đường rách cắt thuỳ phổi kèm nạo vét hạch là kỹ thuật mới, tiên tiến nhất hiện nay trong điều trị ung thư phổi. Với kỹ thuật này, phẫu thuật viên chỉ cần 1 đường rạch dài từ 3 – 4 cm thay vì nhiều vết rạch trên thành bụng, vì vậy bệnh nhân sẽ giảm đau đớn, hồi phục nhanh, vết mổ cũng nhỏ và thẩm mỹ hơn.

Đây là một kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi kinh nghiệm giải phẫu vững vàng cũng như tay nghề của phẫu thuật viên phải thuần thục, khéo léo. Bởi việc sử dụng dụng cụ nội soi phẫu tích qua nhiều lỗ đã khó, nên khi nội soi qua 1 lỗ sẽ càng khó khăn hơn để có thể phẫu tích cắt triệt để u và đưa ra ngoài an toàn. Trường hợp bệnh nhân H. khối u đã xâm lấn một phần thuỳ trên phổi phải và có hạch xung quanh nên chúng tôi kiểm tra, nạo vét hạch rất kỹ càng chỉ với một đường rạch nhằm hạn chế tối đa nguy cơ tái phát”.

Việc triển khai kỹ thuật mới này đã bổ sung hoàn thiện các phương pháp điều trị ung thư phổi tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh, giúp khắc phục những hạn chế của các phương pháp khác nhằm mang lại kết quả điều trị tốt nhất cho người bệnh. Điều này sẽ tiết kiệm đáng kể chi phí cho bệnh nhân trên địa bàn tỉnh không may mắc bệnh hiểm nghèo được thụ hưởng các phương pháp điều trị kỹ thuật cao, chuyên sâu trên thế giới bằng các trang thiết bị tiên tiến hiện đại ngay tại tỉnh nhà mà không phải lên tuyến trung ương, qua đó góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh tại đơn vị y tế hạng I tuyến cuối tỉnh./.

Hà Trang, phòng TT&HCQT