I. ĐẠI CƯƠNG

- Chấn thương vùng bản lề  cột sống ngực thắt lưng rất  thường gặp, chiếm 60 - 75% trong tổng số các trường hợp chấn thương cột sống.

-  Trong những trường hợp cột sống mất vững, phẫu thuật cố  định cần được đặt ra nhằm mục đích làm vững lại cột sống.

- Phương pháp cố  định cột sống bằng luồn chỉ  thép dưới cung sau đốt sống (phương pháp Luque) đã được áp dụng từ  lâu, là phương pháp đơn giản ít tốn kém nhưng hiện nay đã dần được thay thế  bằng phương pháp cố  định cột sống qua cuống.

II. CHỈ ĐỊNH

Tất cả  các trường hợp chấn thương cột sống mất vững với thân đốt sống còn nguyên vẹn cung sau, các đốt sống di lệch ít, đặc biệt trẻ nhỏ.

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

- Các trường hợp chống chỉ định chung của phẫu thuật

- Chấn thương cột sống di lệch nhiều (gãy trật...), cung sau đốt sống bị vỡ.

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện

Phẫu thuật viên được đào tạo chuyên khoa sâu về phẫu thuật cột sống.

2. Phương tiện

Máy chụp X quang (C-arm), bộ dụng cụ phẫu thuật chuyên khoa cột sống,

hệ thống dây thép buộc và que thép các kích thước.

3. Người bệnh

Vệ sinh thụt tháo, nhịn ăn uống, kháng sinh dự phòng.

4. Hồ sơ bệnh án: đầy đủ theo quy định

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

- Người bệnh nằm sấp, gây mê nội khí quản

- Rạch da đường giữa liên gai sau vùng phẫu thuật

- Bóc tách cân cơ cạnh sống, bộc lộ diện khớp và cung đốt sống hai bên

- Tiến hành luồn chỉ  thép qua dưới cung sau đốt sống  ở  cả  hai bên cung sau, dây thép đi qua đốt vỡ cùng với hai đốt sống (đốt trên và dưới đốt vỡ).

-  Sử  dụng hai que thép uốn hình chữ  L đặt song song hai bên cung sau qua đốt vỡ, buộc chỉ thép cố định hai que thép vào cột sống để cố định đốt vỡ.

- Siết chỉ thép cố định que thép giằng

- Cầm máu

- Đặt dẫn lưu

- Đóng vết mổ theo lớp giải phẫu

- Mặc áo hỗ trợ cột sống

VI. ĐIỀU TRỊ SAU PHẪU THUẬT

- Rút dẫn lưu sau 48h

- Dùng kháng sinh 5 - 7 ngày

- Ra viện sau 5 - 7 ngày

- Mặc áo hỗ trợ cột sống đến thời điểm khám lại (4 tuần)

VII. TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ

- Tổn thương rễ thần kinh, màng cứng: Vá màng cứng

- Nhiễm trùng vết mổ: dùng kháng sinh theo kháng sinh đồ, thay  băng, truyền dịch, hoặc có thể tiến hành làm sạch vết thương, để hở và dẫn lưu tốt.

-  Tụ  dịch, nhiễm trùng vết mổ: thay băng, kháng sinh tĩnh mạch theo kháng sinh đồ.

-  Di lệch thanh kim loại: nếu di lệch nặng cần mổ  đặt và cố định lại với 5 điểm chỉ thép.

- Thủng tim: hiếm gặp.