I. ĐẠI CƯƠNG
- Chai chân là tổn thương thường gặp trên người bệnh đái tháo đường. Sự
hình thành chai chân là quá trình bảo vệ tự nhiên của cơ thể với những kích
thích áp lực tác động lên bàn chân.
- Được hình thành tại những vị trí có áp lực tăng cao và sự tác động ma
sát lâu ngày ở bàn chân giảm hay mất cảm giác.
- Thường hình thành ở bàn chân có bệnh lý thần kinh hơn là những bàn
chân thiếu máu vì sự hình thành chai chân cũng cần sự cung cấp máu đầy đủ.
- Chai chân làm cho áp lực bàn chân tăng cao hơn nữa. Khi đó phần mô
mềm giữa chai chân và xương sẽ dễ bị tổn thương khi đi lại.
- Thường có nhiều ở phía trước bàn chân: đầu ngón cái, phần ở mô các
ngón chân,…hiếm gặp ở giữa và vùng gót của bàn chân.
- Chai chân là một trong những yếu tố nguy cơ đưa đến loét chân ở người
bệnh đái tháo đường. Do đó với người bệnh đái tháo đường vấn đề chăm sóc,
gọt chai chân đóng vai trò quan trọng trong việc dự phòng loét cho người
bệnh đái tháo đường.
II. CHỈ ĐỊNH
Người bệnh đái tháo đường có chai chân.
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Thận trọng ở những người bệnh có bệnh lý mạch máu ngoại vi hoặc đang
dùng thuốc chống đông
IV. CHUẨN BỊ
1. Ngƣời thực hiện
01 Điều dưỡng
2. Phƣơng tiện
- Lưỡi dao + cán dao
- Gạc betadin
- Nước muối sinh lý
3. Ngƣời bệnh
- Khám và giải thích về bệnh tình cho người bệnh và người nhà người bệnh.
- Không có tình trạng nhiễm trùng
- Người bệnh phải được kiểm soát tốt đường huyết (< 10 mmol/l) bằng
Insulin
- Nước tiểu không có ceton
V. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH
1. Kiểm tra hồ sơ
2.Kiểm tra ngƣời bệnh
3.Thực hiện kỹ thuật
- Dùng nước muối sinh lý rửa sạch toàn bộ bàn chân bệnh nhân, để khô.
- Sử dụng dung dịch Betadin sát khuấn vùng tổ chức chai chân và da xung
quanh. 208
- Điều dưỡng sử dụng các ngón tay tạo độ căng da cần thiết tại vùng da bị
chai chân.
- Tay còn lại dùng dao gọt từng lớp chai chân chú ý gọt từng lớp mỏng,
tránh chảy máu nếu chai chân quá dày, không cố gắng cắt nó thành nhiều
mẩu.
- Gọt chai chân cho đến khi lớp da bàn chân mềm mại thì dừng lại. Trong
trường hợp có ổ loét xuất hiện ngay dưới tổ chức chai chân cần thông báo
cho bác sỹ chuyên khoa để đánh giá, điều trị tích cực ổ loét.
VI. THEO DÕI SAU MỔ
- Chảy máu
- Nhiễm trùng
VII. XỬ TRÍ TAI BIẾN
- Băng ép, cầm máu
- Nhiễm trùng: kháng sinh, chống phù nề.