-   Đánh giá cơ lực các nhóm cơ vùng vai và cánhtay.

-   Sử dụng các nghiệm pháp chuyên biệt để đánh giá các gân cơ chóp xoay (rotator cuff) và hội chứng chạm (impingementsyndrome).

-   Sử dụng bộ câu hỏi DASH để lượng giá mức độ giới hạn chức năng chi trên do tình trạng đau và giới hạn tầm vận động khớp vai gâyra.

1.3.  Chỉ định xét nghiệm cận lâmsàng

-   Cácxétnghiệmhuyếthọcvàsinhhóamáu:khôngcónhữngthayđổiđặchiệu.

-   Chẩn đoán hìnhảnh:

+ X-quang khớp vai: có thể ghi nhận được một số hình ảnh gián tiếp như bất thường giải phẫu mỏm cùng vai, các nốt vôi hóa gân cơ  quanh khớp vai. Cho phéploạitrừcáctrườnghợptổnthươngxương,khớpkhác.

+ MRI khớp vai: rất có giá trị trong chẩn đoán chính xác nguyên nhân VQKV.

+ Siêu âm khớp vai: trong trường hợp không có điều kiện để chụp MRI khớp vai thì siêu âm cũng có thể giúp xác định được một số trường hợp tổn thương gân cơ quanh khớp vai như rách gân cơ trên gai, đầu dài gân cơ nhị đầu cánh tay,…

2.  Chẩn đoán xácđịnh

-   Đauvai,thườngkhutrúởvùngvaivàkhôngkèmsưngnóngđỏ.

-   Giới hạn tầm vận động khớp vai theo nhiều tầm khácnhau.

-   Các nghiệm pháp chuyên biệt đánh giá gân cơ chóp xoa, đầu dài gân cơ nhịđầucánhtay,dấuhiệuchạmdươngtính.

-   Siêu âm, MRI khớp vai ghi nhận thương tổn các gân cơ quanh khớp vai, bao khớp dày, cothắt.

3.  Chẩn đoán phânbiệt

-   Hội chứng cổ vaitay

-   Viêm khớp cánh tay-ổ chảo, viêm khớp cùngđòn

-   Thoái hóakhớp

-   Tổn thương sụnviền trên

-   Đauvaidochấnthương,uxươngvùngvai

-   Đau vai do các nguyên nhân từ xa lan tới. Ví dụ: u đỉnhphổi.

4.  Chẩn đoán nguyênnhân

-   Hội chứng chạm và tổn thương gân cơ chóp xoay: thường liên quan đến yếu tố nghề nghiệp đòi hỏi động tác đưa tay lên quá đầu nhiều, lặp đi lặp lại. Ví dụ: vận động viên bóng rổ, bóng chuyền, bơilội,…

-   Tiềnsửchấnthươnghoặcphẫuthuậtvùngvai

-  Thứphátsauliệtchitrêndotổnthươngthầnkinhngoạibiênhoặctrungương

-   Nhiềutrườnghợpkhôngrõnguyênnhân.

III. PHỤC HỒI CHỨC NĂNG VÀ ĐIỀU TRỊ

1.  Nguyên tắc phục hồi chức năng và điềutrị

-   Phối hợp điều trị nội khoa, các phương thức vật lý và các phương pháp tập luyện vậnđộng.

-   Mụctiêu:giảmđau,tăngtầmvậnđộngkhớpvàcảithiệnchứcnăngchitrên.

2.  Cácphươngphápvàkỹthuậtphụchồichứcnăng

2.1.  Cácphươngthứcđiềutrịvậtlý

-   Nhiệt nóng tại chỗ: parafin , hồng ngoại, sóng ngắn, siêu âm để giảm đau, giãn cơ, chống viêm và giảm xơdính.

-   Điện phân dẫn thuốc để giảm đau, chống viêm ( Novocain,Salicilat….)

-   Điện xung để giảmđau.

2.2.  Vận động trịliệu

-   Kéo giãn và di động khớp nhằm làm tăng tầm vận độngkhớp.

-    Tập chủ động với các dụng cụ: các bài tập với gậy, dây, thang tường, ròng rọc nhằm tăng tầm vận động khớp và tập mạnh các nhóm cơ vùngvai.

-    Bài tập Codman đong đưa khớp vai: bài tập này giúp bệnh nhân giảm đau vai rất tốt, đồng thời làm cải thiện tình trạng giới hạn tầm vận động khớp vai.

2.3.  Hoạt động trịliệu

-   Hướng dẫn bệnh nhân thực hiện các hoạt động sinh hoạt hằng ngày có sử dụng tay như mặc áo quần, tắm rửa,chải tóc,…

3.  Các điều trịkhác

3.1.  Nộikhoa

-   Sử dụng các thuốc giảm đau thông thường theo bậc thang, thuốc kháng viêmnhómnon-steroid,đườnguốnghoặctiêmbắp.

-   Tiêm corticoid tạichỗ.

3.2.  Ngoạikhoa

-   Chỉ định trong trường hợp có đứt gân cơ chóp xoay, thường gặp nhất là đứt gân cơ trêngai.

-   Tạohìnhmỏmcùngvaitronghộichứngchạmgâyrabởibấtthườnggiải phẫu mỏm cùngvai.

IV. THEO DÕI VÀ TÁI KHÁM

Có chế độ sinh hoạt vận động hợp lý. Trong giai đoạn đau vai cấp tính cần phảiđểchovaiđượcnghỉngơi.Tránhlaođộngnặngvàcácđộngtácđưataylên quá đầu lặp đi lặp lại. Tăng cường dinh dưỡng, nâng cao sức đề kháng của cơ thể. Cần tái khám định kỳ để theo dõi và điều chỉnh chương trình tập vận động tại nhà cho phù hợp với từng giai đoạn củabệnh