Bệnh nhân đầu tiên được thực hiện kỹ thuật này là anh V.M.Q (36 tuổi) ở phường Hà Khánh, TP Hạ Long. Anh Q. bị tai nạn giao thông được sơ cứu tại Nam Định, sau đó chuyển Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh tiếp tục điều trị. Người bệnh nhập viện trong tình trạng đa chấn thương: Chấn thương hàm mặt gãy xương hàm trên 2 bên, xương gò má cung tiếp hai bên, xương hàm dưới; chấn thương sọ não, chấn thương mũi, chấn thương xương đòn trái.

Hội chẩn chuyên khoa Răng hàm mặt, Gây mê hồi sức đánh giá bệnh nhân đa chấn thương, đặc biệt chấn thương vùng hàm mặt rất nặng nề, phức tạp, kèm theo chấn thương mũi và sọ não. Đây là trường hợp đặt ống nội khí quản khó khăn đối với bác sĩ gây mê và mở khí quản chủ động là chỉ định đầu tay để phẫu thuật viên có thể xử trí tổn thương vùng hàm mặt dễ dàng mà vẫn kiểm soát tốt đường thở cho người bệnh. Tuy nhiên với một người bệnh còn trẻ mang theo vết rạch vùng cổ, kèm nhiều nguy cơ biến chứng nên các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã quyết định áp dụng kỹ thuật tiên tiến hiện nay là đặt ống nội khí quản đường dưới cằm thay vì mở khí quản.

Kíp bác sĩ khoa Răng hàm mặt và Gây mê hồi sức phối hợp thực hiện đặt ống nội khí quản đường dưới cằm cho bệnh nhân Q.

Kíp phẫu thuật do bác sĩ CKI Lê Tuấn Tú, khoa Răng hàm mặt phối hợp với bác sĩ CKI Tào Công Phú, khoa Gây mê hồi sức thực hiện. Sau khi bác sĩ gây mê đặt ống đường miệng, phẫu thuật viên tiến hành rạch một đường nhỏ ở dưới cằm rồi dùng panh khéo léo bóc tách vào sàn miệng. Tiếp tục luồn ống nội khí quản theo đường rạch và khâu cố định ống nội khí quản. Phẫu thuật viên dễ dàng bộc lộ, nắn chỉnh các xương gãy về vị trí giải phẫu và tiến hành nẹp vít cố định. Các tổn thương phức tạp vùng hàm mặt được xử trí thuận lợi trong thời gian 2 tiếng, hô hấp người bệnh ổn định trong suốt thời gian cuộc mổ diễn ra.

Đến nay, sức khỏe người bệnh ổn định, vết mổ nhỏ vùng dưới cằm khô, không đau, tổn thương vùng hàm mặt ổn định.

Bác sĩ Lê Tuấn Tú, khoa Răng hàm mặt thăm khám lại cho bệnh nhân sau phẫu thuật

Kỹ thuật kiểm soát hô hấp qua ống nội khí quản đường dưới cằm trong phẫu thuật bệnh nhân đa chấn thương hàm mặt là kỹ thuật tiên tiến, được áp dụng tại Việt Nam trong vài năm trở lại đây. Ưu điểm vượt trội của phương pháp này là thay vì mở khí quản với đường rạch 3-4cm vùng cổ, nhiều nguy cơ biến chứng và di chứng thì đặt ống nội khí quản đường dưới cằm chỉ với đường rạch nhỏ, đảm bảo phẫu thuật viên xử trí chấn thương hàm mặt thuận lợi mà không ảnh hưởng đến hô hấp của người bệnh, giảm biến chứng nguy hiểm, tính thẩm mỹ cao, nhất là với người bệnh trẻ tuổi.

Trực tiếp triển khai kỹ thuật này, bác sĩ CKI Lê Tuấn Tú, khoa Răng hàm mặt, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh cho biết: “Trường hợp của bệnh nhân Q. đa chấn thương phức tạp vùng hàm mặt, chấn thương cả mũi và sọ não. Những chấn thương hàm mặt có liên quan đến cung răng như trường hợp bệnh nhân Q. thông thường sẽ thực hiện đặt ống nội khí quản đường mũi để phẫu thuật viên có thể xử trí khớp cắn dễ dàng, không bị vướng ống nội khí quản nếu đặt đường miệng. Tuy nhiên, với những trường hợp đa chấn thương có kèm theo tổn thương nền sọ hoặc gần nền sọ thì đặt ống đường mũi bị chống chỉ định do nguy cơ đẩy ống nội khí quản vào trong hộp sọ.

Trước đây, những trường hợp như bệnh nhân Q. thì lựa chọn duy nhất là mở khí quản chủ động. Song thủ thuật này có thể dẫn đến những tai biến nguy hiểm, như: Tổn thương thần kinh thanh quản, chảy máu, hẹp khí quản hoặc tràn khí màng phổi... Do đó, chúng tôi đã quyết định triển khai kĩ thuật đặt ống nội khí quản vùng dưới cằm trong phẫu thuật bệnh nhân đa chấn thương hàm mặt, nhằm mang đến hiệu quả điều trị tốt nhất cho người bệnh. Kĩ thuật này mới được áp dụng gần đây tại một số bệnh viện tuyến trung ương và hiện Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh là bệnh viện tuyến tỉnh đầu tiên áp dụng thành công”.

Thay vì vết sẹo ở cổ, với kỹ thuật đặt nội khí quản dưới cằm thì sẹo ở vị trí khuất, tính thẩm mỹ cao.

Với đội ngũ bác sĩ trình độ cao, giàu kinh nghiệm trong giải phẫu vùng hàm mặt cùng kỹ thuật gây mê thuần thục đã giúp kỹ thuật mới được triển khai an toàn, hiệu quả ngay từ ca đầu tiên, giúp bệnh nhân tránh được các di chứng nặng nề của mở khí quản. Ngoài áp dụng phẫu thuật cho bệnh nhân đa chấn thương thì kĩ thuật đặt ống dưới cằm còn có thể áp dụng trong phẫu thuật chỉnh hình xương hàm khi cần kết hợp thêm nâng mũi.

Việc triển khai kỹ thuật mới này đã bổ sung thêm các phương pháp kiểm soát hô hấp của bệnh nhân đa chấn thương vùng hàm mặt tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh, giúp khắc phục những hạn chế của các phương pháp khác nhằm mang lại kết quả điều trị tốt nhất cho người bệnh. Điều này sẽ giúp người dân trên địa bàn tỉnh được thụ hưởng các phương pháp điều trị kỹ thuật cao, chuyên sâu trên thế giới bằng các trang thiết bị tiên tiến hiện đại ngay tại tỉnh nhà mà không phải lên tuyến trung ương, qua đó góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh tại đơn vị y tế hạng I tuyến cuối tỉnh./.

Hà Trang, phòng TT&HCQT