Đứt lìa chi là cấp cứu trong chuyên ngành chấn thương chỉnh hình nói chung và vi phẫu thuật nói riêng. Ngoài yêu cầu về sơ cứu phải nhanh chóng, chính xác để ngăn tình trạng mất máu và bảo tồn phần chi đứt lìa đúng cách thì việc thực hiện kịp thời phẫu thuật ghép nối chi là một trong những điều quan trọng giúp nâng cao khả năng phục hồi vận động sau tai nạn. Với hy vọng mang lại cơ hội điều trị tốt nhất cho người bệnh, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh đã quyết tâm ứng dụng triển khai kỹ thuật vi phẫu nối thể chi đứt rời. Sau quá trình học tập chuyển giao bài bản, đến nay Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã bước đầu làm chủ kỹ thuật vi phẫu nối chi thể đứt rời, thực hiện các ca nối ghép gân cơ, mạch máu, thần kinh với kết quả điều trị khả quan, giúp phục hồi chức năng vận động cho hàng chục ca tai nạn từ đơn giản đến phức tạp, tạo bước tiến trong lĩnh vực Chấn thương chỉnh hình của đơn vị y tế tuyến cuối tỉnh.

Ngón 4 bàn tay trái bị đứt gần rời của bệnh nhân K. được nối lại thành công.

Mới đây, khoa Chấn thương chỉnh hình đã phẫu thuật nối thành công liên tiếp 2 trường hợp tai nạn đứt rời ngón tay phức tạp. Đó là trường hợp bệnh nhân Phan Văn K. (36 tuổi) ở huyện Hưng Hà, Thái Bình không may thanh sắt đập vào bàn tay trái trong quá trình lao động khiến ngón 4 bị dập nát, đứt gần rời, chỉ còn dính ít gân và da. Kíp phẫu thuật khoa Chấn thương chỉnh hình đã cắt lọc tổ chức dập nát, nối lại các phần đứt rời, khâu nối mạch máu, thần kinh, gân cơ và kết hợp xương ngón tay. Sau hơn 2 tiếng phẫu thuật, bàn tay được phục hồi nguyên hình dáng, ngón tay hồng ấm trở lại.

Một trường hợp nặng hơn là bệnh nhân Đào Hồng Kh. (25 tuổi) ở phường Hà Khánh, TP Hạ Long đang làm việc bất cẩn bị máy cơ khí cắt đứt rời ngón 3 bàn tay phải. Sau khi được sơ cứu, bệnh nhân lập tức được chuyển phòng mổ cùng ngón tay đứt rời. Kíp mổ sử dụng bộ dụng cụ chuyên dụng để khâu nối mạch máu, thần kinh dưới kính hiển vi phẫu thuật. Sau 5 tiếng phẫu thuật, các bác sĩ đã nối lại thành công mạch máu, thần kinh, gân cơ, kết hợp xương ngón giữa, trả lại bàn tay nguyên vẹn cho người bệnh. Ngón tay của bệnh nhân tưới máu tốt, hồng ấm trở lại. Đến nay, ngón tay đã cử động được nhẹ nhàng và được tập vật lý trị liệu phục hồi chức năng.

Ngón 3 bị đứt rời hoàn toàn được khâu nối phục hồi, giữ bàn tay nguyên vẹn cho bệnh nhân.

Trực tiếp thực hiện phẫu thuật, bác sĩ Nguyễn Văn Năng - Khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh cho biết: “Đây là 2 ca khá phức tạp, một ca gần như đã đứt lìa, chỉ còn dính chút da và gân, một ca ngón tay đã đứt rời hoàn toàn, tuy nhiên đánh giá khả năng phục hồi cao nên chúng tôi đã quyết tâm phẫu thuật nối lại để đảm bảo chức năng bàn tay cũng như tính thẩm mỹ cho người bệnh. Cái khó và phức tạp của 2 trường hợp này là mạch máu ở ngón tay quá nhỏ nên đòi hỏi độ khéo léo, tỉ mỉ cao trong mọi thao tác phẫu thuật. Chúng tôi đã sử dụng kính vi phẫu phóng đại phẫu trường, bộ dụng cụ vi phẫu chuyên dụng cùng kỹ năng mổ thuần thục để thực hiện các thao tác khâu nối các động, tĩnh mạch nhỏ với kích thước rất nhỏ chỉ khoảng 1mm. Để có kết quả phục hồi tốt còn tùy thuộc vào tình trạng tổn thương của chi và thời gian được khâu nối phẫu thuật. May mắn là ngón tay bị đứt rời của 2 trường hợp này được thực hiện nối kịp thời nên nhanh phục hồi trở lại. Bản thân người bệnh và gia đình cũng rất vui mừng khi giữ được bàn tay nguyên vẹn”.

Kíp bác sĩ khoa Chấn thương chỉnh hình thực hiện ca vi thuật nối chi phức tạp.

Trước đây khi chưa triển khai kỹ thuật vi phẫu nối chi thể đứt rời thì những trường hợp tai nạn như 2 bệnh nhân trên thường sơ cứu ban đầu và chuyển tuyến trung ương, song sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ trong quá trình di chuyển, thậm chí có thể gây nguy hiểm đến tính mạng trong trường hợp tai nạn mất nhiều máu. Từ cuối năm 2019, khoa Chấn thương chỉnh hình đã ứng dụng triển khai kỹ thuật vi phẫu nối chi thể đứt rời cho gần chục ca chấn thương phức tạp, như: trường hợp bàn tay bị cối xay nghiền nát biến dạng hay tai nạn gãy dập xương, mất đoạn mạch và đứt gần rời cẳng chân với kết quả phục hồi tốt, duy trì cơ bản chức năng vận động, giúp mang lại dáng vẻ nguyên vẹn cho người bệnh.

Ths.Bs Lương Toàn Thắng – Trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: “Vi phẫu là kỹ thuật phẫu thuật rất tinh vi, sử dụng để nối ghép những mạch máu, thần kinh nhỏ ở khắp nơi trên cơ thể. Đây là kỹ thuật khó, đòi hỏi phẫu thuật viên phải có tay nghề, kỹ năng phẫu tích khéo léo, thuần thục, nắm chắc về giải phẫu, hình thái cơ thể, kể cả mạch máu nhỏ. Để có thể triển khai tốt kỹ thuật này, thời gian qua, khoa Chấn thương chỉnh hình Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã cử các kíp bác sĩ trình độ chuyên môn cao, tay nghề vững vàng tham gia đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật vi phẫu nối chi đứt rời từ các chuyên gia đầu ngành của Bệnh viện Quân đội Trung ương 108. Đến nay, đội ngũ phẫu thuật viên đã cơ bản làm chủ được kỹ thuật với nhiều ca đứt rời chi phức tạp được thực hiện thành công”.

Bác sĩ kiểm tra độ phục hồi của chi bị đứt rời sau phẫu thuật.

Cùng với đó, Bệnh viện tỉnh đã đầu tư hệ thống trang thiết bị, máy móc đồng bộ, công nghệ cao, các dụng cụ tối tân trong phục vụ phẫu thuật, đặc biệt là kính vi phẫu hiện đại với độ phóng đại gấp 10 – 20 lần, mang lại hình ảnh có độ phân giải cao, chiều sâu chân thực, hỗ trợ đắc lực cho các phẫu thuật viên thực hiện các thao tác phẫu tích, khâu nối yêu cầu độ chính xác và tỉ mỉ cao, như: những mạch máu, thần kinh có kích thước chỉ khoảng 1mm, đường kính chỉ từ 15 - 42 micron (tương đương 1/10 đường kính của sợi tóc).

Với đội ngũ bác sĩ chấn thương chỉnh hình được đào tạo chuyên nghiệp và các trang thiết bị hiện đại, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh đã làm chủ kỹ thuật vi phẫu nối chi thể đứt rời. Bệnh viện hiện cũng là đơn vị đầu tiên trên địa bàn thực hiện thành công kỹ thuật chuyên sâu này. Việc ứng dụng triển khai kỹ thuật vi phẫu trong nối thể chi đứt rời đã mang lại hy vọng cho nhiều trường hợp không may đứt rời chi trong quá trình lao động, sinh hoạt được phẫu thuật cấp cứu kịp thời, giảm bớt di chứng nặng nề cho người bệnh, giúp họ dễ dàng trở lại cuộc sống bình thường. Thời gian tới, Bệnh viện sẽ tiếp tục ứng dụng thường quy kỹ thuật mới này nhằm nâng cao hiệu quả điều trị, giúp người bệnh được thụ hưởng các dịch vụ kỹ thuật cao, góp phần nâng cao uy tín, thương hiệu tại bệnh viện tuyến cuối tỉnh./.

Hà Trang