I. ĐẠI CƯƠNG

Chấn thương vùng bản lề  cột sống ngực thắt lưng rất thường gặp, chiếm 60-75% trong tổng số các trường hợp chấn thương cột sống. Ghép xương phía sau là một trong các bước của phẫu thuật, sau khi cột sống đã được cố  định và giải phóng chèn ép thần kinh, với mục đích làm vững thêm cột trụ sau của cột sống khi xương ghép đã liền. Xương ghép có  thể  là xương tự  thân (xương chậu, phần xương lấy ra trong quá trình giải phóng chèn ép thần kinh) hoặc xương đồng loại.

II. CHỈ ĐỊNH

Tất cả  các trường hợp chấn thương cột sống thắt lưng mất vững với thân đốt sống bị gãy vụn nhiều mảnh kèm theo tổn thương tổ hợp dây chằng phía sau.

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

Các trường hợp chống chỉ định chung của phẫu thuật

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện

Phẫu thuật viên được đào tạo chuyên khoa sâu về phẫu thuật cột sống.

2. Phương tiện:  Máy chụp X quang (C-arm), bộ  dụng cụ  phẫu thuật chuyên khoa cột sống, hệ  thống vít cột sống, thanh giằng (Rod), bộ  dụng cụ  lấy xương ghép tự thân hoặc xương đồng loại, khoan mài xương.

3. Người bệnh

Vệ  sinh thụt tháo, nhịn ăn uống, kháng sinh dự  phòng.

4. Hồ sơ bệnh án: Đầy đủ theo quy định

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

- Người bệnh nằm sấp, gây mê nội khí quản

- Rạch da đường giữa liên gai sau vùng phẫu thuật

- Bóc tách cân cơ cạnh sống, bộc lộ diện khớp và cung đốt sống hai bên

- Bắt vít qua cuống sống

- Đặt thanh giằng (Rod) cố định cột sống

- Tiến hành ghép xương phía sau hoặc sau bên:

+ Bộc lộ diện ghép xương: mỏm ngang, cung sau các đốt sống dự định ghép.

+ Dùng khoan mài bỏ vỏ xương những vùng xương ghép.

+ Ghép xương với số  lượng nhiều, tốt nhất là ghép được  cả  hai bên với xương tự  thân (xương chậu), chất lượng xương tốt (không loãng xương, xương không kèm các phần mềm..).

+ Kết quả  ghép  xương  sẽ  hạn chế, nguy cơ khớp giả  cao khi diện xương ghép không được bộc lộ tốt, chất lượng xương kém và số lượng ít.

- Siết ốc thanh giằng, cố định cột sống.

- Cầm máu

- Đặt dẫn lưu

- Đóng vết mổ theo lớp giải phẫu

- Mặc áo hỗ trợ cột sống

VI. ĐIỀU TRỊ SAU PHẪU THUẬT

- Rút dẫn lưu sau 48h

- Dùng kháng sinh 5 - 7 ngày

- Ra viện sau 5 - 7 ngày

- Mặc áo hỗ trợ cột sống đến thời điểm khám lại (4 tuần)

VII. TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ

- Tổn thương rễ thần kinh, màng cứng: Vá màng cứng

- Tổn thương động mạch chủ, tĩnh mạch chủ: Mở  bụng  XỬ  TRÍ  tổn thương

-  Nhiễm trùng vết mổ: dùng kháng sinh theo kháng sinh đồ, thay  băng, truyền dịch, hoặc có thể tiến hành làm sạch vết thương, để hở và dẫn lưu tốt.