I. ĐẠI CƯƠNG

Là một phẫu thuật nhằm cắt thùy nông tuyến mang tai, phần tuyến nằm ngoài dây VII, có bảo tồn các nhánh dây VII.

II. CHỈ ĐỊNH

- Khối u hỗn hợp thùy nông tuyến mang tai.

- U nang thùy nông tuyến mang tai.

- Rò khe mang I.

- Sỏi tuyến mang tai điều trị nội khoa không giảm.

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

Viêm tuyến mang tai.

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện

Bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng hoặc Răng Hàm Mặt được đào tạo về kỹ thuật.

2. Phương tiện

- Các dụng cụ phẫu thuật thông thường.

- Cần thêm kéo nhỏ, kẹp phẫu tích nhỏ không mấu, banh, bay nhỏ.

- Dao điện, đông điện lưỡng cực.

- Kính lúp hoặc kính hiển vi (nếu có).

- Bộ monitoring dây VII NIMS (nếu có).

3. Người bệnh và hồ sơ bệnh án

- Chẩn đoán tế bào học bằng chọc hút kim nhỏ.

- Siêu âm, chụp CT scan để đánh giá khối u.

- Sinh thiết tức thì cần thiết trong một số trường hợp.

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

1. Tư thế

- Nằm, đầu nghiêng tối đa về bên lành và có đệm gối dưới vai.

- Thầy thuốc đứng về phía bên phẫu thuật.

- Người phụ đứng bên đối diện và ở trên đầu.

2. Vô cảm

Gây mê toàn thân.

3. Kỹ thuật

Thì 1: Rạch da, đường rạch đi ở trước bình tai xuống dưới theo rãnh bám của dái tai và vòng ra sau tới mỏm chũm thì đi cong ra trước theo bờ trước cơ ức đòn chũm cho tới ngang tầm góc hàm.

Thì 2: Bóc tách bộc lộ bờ sau của tuyến mang tai, tìm bờ trước cơ ức đòn chũm, bụng sau cơ nhị thân.

Thì 3: Tìm thân dây thần kinh VII dựa trên các mốc: ngón tay chỉ của sụn ống tai, phần trên bụng sau cơ nhị thân và mấu chũm. Thân chính của dây VII có màu trắng, đường kính khoảng 2 mm, sau đó phân chia thành các nhánh.

Thì 4: Cắt bỏ thùy nông: bóc tách dọc theo thân dây thần kinh VII và các nhánh của nó bằng cặp cầm máu cong nhỏ, rồi mới cắt bỏ diện tuyến đã tách khỏi dây thần kinh.

Người phụ luôn để ý quan sát bất cứ dấu hiệu giật cơ nào trên mặt người bệnh. Cắt bỏ dần dần thùy nông ra khỏi dây thần kinh VII.

Thì 5: Đóng da làm hai bình diện sau khi đã đặt dẫn lưu kín.

VI. THEO DÕI VÀ CHĂM SÓC

- Hút dịch, thay băng hàng ngày.

- Rút ống dẫn lưu sau 24 hoặc 36 giờ.

- Cắt chỉ sau 7 ngày.

- Điều trị chống viêm, chống phù nề.

VII. TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ

- Liệt mặt do đứt các nhánh nhỏ của dây thần kinh VII.

- Chảy máu: thường từ nhánh thái dương nông hoặc động mạch cảnh ngoài: cầm máu.

- Nhiễm khuẩn: điều trị kháng sinh.

- Di chứng: hội chứng Frey.

- Rò tuyến.