I. NGUYÊN LÝ

Có 2 hệ thống đọc riêng rẽ trên máy CD Ruby để cho ra các thông số huyết học:

- Hệ thống đo quang: Cho các thông số sau WBC, NOC đo tổng số tế bào bạch cầu và 5 thành phần bạch cầu, RBC/PLT đo tổng số tế bào hồng cầu và tổng số tế bào tiểu cầu.

Nguyên lý: Hỗn dịch pha loãng tế bào được chuyển từ buồng trộn tới buồng đếm. Hỗn dịch được bơm vào dòng dung dịch Sheath đang chảy nhanh. Hai dòng dịch này chảy với tốc độ khác nhau và không bị lẫn vào nhau. Cấu trúc hình học đặc biệt của buồng đếm và tốc độ chảy cao của dòng dung dịch Sheath ép dòng tế bào dịch chuyển theo thứ tự từng tế bào một. Khi tế bào giao tiếp với tia laser, tế bào làm tia sáng khuếch tán theo nhiều hướng khác nhau. Các dữ liệu đo ở các góc khác nhau sẽ cho thông tin về kích thước tế bào, cấu trúc nội tại, hạt tế bào. Các dữ liệu đo quang học thu được sẽ chuyển thành xung điện. Xung điện này sẽ được lưu trữ phân tích bởi máy tính.

- Hệ thống đo huyết sắc tố (HGB): Buồng đo huyết sắc tố gồm 1 đèn LED, một buồng chứa dung dịch mẫu cần đo Haemoglobin, bộ đo cường độ ánh sáng với kính lọc là 555nm.

Nguyên lý: Dưới tác dụng của Lyse, hồng cầu trong mẫu bệnh phẩm bị phá vỡ và phóng thích Haemoglobin, Haemoglobin tác dụng với Lyse tạo ra chất tạo màu. Máy CD Ruby đo màu ở bước sóng 555nm và cho biết nồng độ Haemoglobin. Nhận diện chính xác bằng tán xạ quang ở 4 góc. Ứng dụng phép phân tích nhiều biểu đồ để nhận diện các tế bào máu bất thường và các thành phần gây nhiễu.

II. CHỈ ĐỊNH

Tổng phân tích tế bào máu

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

Không có chống chỉ định

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện

- Bác sĩ Huyết học – Truyền máu

- KTV khoa Huyết học – Truyền máu

2. Bệnh phẩm:

Bệnh phẩm máu toàn phần: 2ml, lấy trong ống chống đông EDTA

3. Phương tiện, hóa chất

3.1 Trang thiết bị: Máy đếm tế bào Celldyl Ruby, mã số: HH.TB-10, HH.TB

3.2 Sinh phẩm, hóa chất, vật dụng tiêu hao:

- Diluent/sheath: 

+ Dùng để pha loãng máu cho đếm số lượng  hồng cầu, tiểu cầu, Haemoglobin.

+ Duy trì tình trạng ổn định của hồng cầu và tiểu cầu trong suốt quá trình đọc.

+ Hoạt động như là một chất hỗ trợ cho quá trình hội tụ thủy động học.

- NOC Lyse:  

+ Ly giải nhanh chóng hồng cầu, phóng thích Haemoglobin.

+ Làm tan nguyên sinh chất của tế bào bạch cầu, giữ và ổn định màng nhân nhờ đó nhân tế bào bạch cầu có thể được đếm.

+ Chuyển Haemoglobin thành dạng phức hợp chromagen bền và đo được ở bước song 555nm.

- WBC Lyse:

+ Chất pha loãng cho phần máu đếm bạch cầu.

+ Ly giải thẩm thấu tế bào hồng cầu.

+ Duy trì tính năng tán xạ ánh sáng của tế bào bạch cầu trong suốt quá trình đo và phân loại tế bào bạch cầu.

+ Cung cấp hoạt tính làm ẩm thích hợp để ngăn ngừa tình trạng tích tụ bọt khí trong hệ thống đo quang.

- Dung dịch rửaEnzymmatic:  Bảo quản 2- 8^°C trong tủ lạnh. Được thiết kế để tẩy bỏ những cặn lắng protein đóng trong thiết bị.

- Mẫu nội kiểm: CD26 Plus Control

- Giá đựng ống nghiệm

4. Trang bị an toàn:

- Viên PreSep/Javen/Cloramine B: dùng để xử lý nước thải.

- Bình đựng dung dịch nước thải

- Găng tay

5. Phiếu xét nghiệm

Giấy chỉ định xét nghiệm ghi đầy đủ thông tin về người bệnh: họ tên, tuổi, gường bệnh, khoa phòng, chẩn đoán.

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

1. Bật máy- khởi động máy:

- Kiểm tra các bộ phận của máy (dây cáp điện, ống dẫn hóa chất…). Ấn và giữ 5 giây nút khởi động Module Data nằm ởcạnh máyđể bật máy lên. Hệ thống sẽ khởi động mất khoảng vài phút.

- Khi tình trạng của máy là UNITIALIZED- chưa khởi động, thì ấn F12-Init để khởi động máy.

- Khi tình trạng máy hiển thị INITIALIZED- Khởi động,ấn F12-Prime để mồi máy và chạy Background.

2. Kiểm tra kết quả BACKGROUND.

- Sau khi có kết quả Background, kiểm tra lại các thông số có nằm trong khoảng chấp nhận hay không.

Acceptable
WBC Background (WOC/NOC)	≤ 0.10 G/L
RBC   Background	≤ 0.02 T/L
HGB  Background	≤ 0.10 g/dL
PLT   Background	≤ 5 G/L

Nếu các chỉ số Background không đạt chạy lại Background vài lần nữa, nếu vẫn không đạt thì tiến hành sửa chữa.

3. Chạy máy ở chế độ mở:

Bước 1:Chạy Background

+ Kiểm tra bạn đang ở màn hình Run View.

+Chọn ID của người sử dụng từ Menu đẩy xuống của Operator ID.

+Nếu máy ở chế độ Standby, nhấn F12-Prime, chờ cho máy hoàn tất quá trình mồi tự động chạy Background.

+ Khi máy ở trạng thái Read, kiểm tra chắc chắn máy ở chế độ mở (Open Mode). Nếu không, nhấn F11- Select Open để chuyển sang chế độ Mở.

+ Trên phần Note, chọn Background hoặc QCID từ menu đẩy xuống

+ Nhấn vào Touch plate để chạy Background (đây là một quá trình tự động, không cần phải đưa mẫu cho máy để chạy Background)

Bước 2:Kiểm tra kết quả chạy Background

Xem lại kết quả chạy Background. Kiểm tra chắc chắn các giá trị nằm trong dải. Nếu chúng nằm ngoài dải, lặp lại chạy Background.

Bước 3:Chạy mẫu Control     ở chế độ Mở

Quality Control được chạy hàng ngày theo chế độ của phòng xét nghiệm:

+ Kiểm tra máy ở chế độ mở

+ Ở phần Note trên màn hình, chọn Icon QCID Lookup.

+ Từ danh sách của file QC, chọn QCID, cho mức QC Low (thấp). Phần NOTE trên màn hình tự động hiện lên: QCID, Specimen Type, và Test Selection.

+ Lắc mẫu QC Low theo hướng dẫn trong tờ Package insert.

+ Chắc chắc đèn tín hiệu hiển thị máy ở trạng thái Ready.

+ Bỏ nắp khỏi ống mẫu QC Low.

+ Nhấn nút Touch Plate.

+ Đưa ống mẫu dưới kim sao cho kim hút ngập trong mẫu.

+ Nghe tiếng bíp và đưa mẫu ra khỏi kim, trạm rửa của hệ thống tự động di chuyển xuống dưới kim và rửa kim.

+ Lau hết những phần còn dính lại bên trong lắp mẫu.

+ Đóng nắp lại, bảo quản mẫu ở nhiệt độ 2-8 độ.

+ Khi chu trình hoàn thành, chon F1-Print để in kết quả chạy QC Low.

+ Lặp lại bước 3 để chạy QC Normal (QC trung bình), và QC High (QC cao). Chọn QCID phù hợp cho mẫu chạy.

Bước 4:Kiểm tra kết quả của các mẫu chạy QC

Kiểm tra kết quả QC nằm trong giới hạn cho phép ( Các kết quả ngoài dải được hiện thị có màu. Nếu có một kết quả ngoài dải, lắc mẫu QC đó và chạy lại).

Lưu ý: Những trường hợp cần chạy Control:

+Sau khi khởi động máy mỗi ngày, trước khi chạy mẫu.

+ Khi đổi lô hóa chất.

+ Sau khi chuẩn máy.

+ Sau khi thay thế các bộ phận của máy.

4. Chạy mẫu bệnh nhân ở chế độ mở (Open Mode):

         + Kiểm tra máy ở chế độ mở, đang ở màn hình Run view

         + Nhận dạng mẫu bệnh nhân vào Specimen ID hoặc QCID flied trong phần Note trên màn hình.

         + Chọn Patient từ menu đẩy xuống Speciment Type. 

         + Chọn CBC từ menu đẩy xuống Test Selection.

         + Lắc mẫu 10 lần bằng tay.

         + Chắc chắc đèn tín hiệu hiển thị máy ở trạng thái Ready.

         + Bỏ nắp khỏi ống mẫu.

         + Đưa ống mẫu dưới kim sao cho kim hút ngập trong mẫu.

         + Nhấn nút Touch Plate.

         + Nghe tiếng bíp và đưa mẫu ra khỏi kim, trạm rửa của hệ thống tự động di chuyển xuống dưới kim và rửa kim.

        + Lau hết những phần còn dính lại bên trong lắp mẫu.

        + Đóng nắp lại, bảo quản mẫu ở nhiệt độ phòng.

Ở cuối chu trình, chú ý:         Trạm rửa di chuyển lên trên kim.

                                          Trạng thái máy hiển thị Ready.

                                           Kết quả xuất hiện trên màn hình Run.

Bước 5:  Kiểm tra kết quả mẫu bệnh nhân

Xem lại kết quả mẫu để kiểm tra các giá trị nằm trong dải. Hiển thị kết quả trên màn hình màu giúp dễ dàng nhận ra các kết quả ngoài dải. Kết quả hiển thị màu vàng cam thấp hơn giới hạn dưới, kết quả hiện thị bằng màu tím là cao hơn giới hạn trên.

5. Chạy mẫu bệnh nhân ở chế độ đóng:

Bước 1:  Chuẩn bị

Xác định tình trạng của máy có phải ở chế độ đóng ( Closed Mode) và ở trạng thái Ready. Nếu không chọn F11-Select Closed để chuyển từ chế độ mở (Closed Mode).

Bước 2:  Lắc mẫu và đưa vào khay chứa mẫu. Nếu chưa có Barcode đánh thứ tự giấy theo khay Barcode.

Bước 3:Đặt khay vào phần chuyển mẫu.

Bước 4:Chọn F12-Start Loader, máy tự động chuyển mẫu và phân tích kết quả.

Bước 5:  Kiểm tra kết quả:

Xem số thứ tự giấy in ra và giấy xét nghiệm, kiểm tra kết quả mẫu xét nghiệm.

6. Rửa máy bằng Enzym sau mỗi ngày làm việc:

- Cho dung dịch rửa Enzymatic Cleaner: 2ml vào type.

- Chọn Maintenance từ Tool Bar. Chọn Schedule từ màn hình này

- Chọn Auto Clean. Cửa sổ 6001-Auto Clean mở ra

- Đưa ống Enrym vào kim hút mẫu của chế độ mở, giữ ống cho đến khi kim chạm vào đáy ống và nhấn nút Auto-clean trên cửa sổ.

- Giữ ống cho tới khi có tiếng “bíp”.

- Chu trình rửa tự động hoàn thành, 3 lần đếm Background sẽ được thực hiện tự động.

7. Thu dọn mẫu về khu vực lưu mẫu, chuyển nước thải về hệ thống xử lý nước y tế chung của bệnh viện.

VI. NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ

Đối chiếu giá trị thu được của bệnh nhân với giá trị của Khoảng tham chiếu sinh học

- Nếu giá trị trong Khoảng tham chiếu sinh học: Trả kết quả cho bệnh nhân.

- Nếu thấy một hoặc nhiều chỉ số có giá trị bất thường (ngoài khoảng Tham chiếu) thì cần xem xét lại các yếu tố sau: chất lượng mẫu máu, chẩn đoán bệnh, tình trạng máy...

- Báo cáo cán bộ chủ chốt khoa để chạy lại mẫu, nếu thấy phù hợp thì in kết quả trả bệnh nhân. Hoặc liên hệ với khoa lâm sàng lấy lại máu người bệnh để kiểm tra lại.

- Tất cả các mẫu xét nghiệm bất thường đều phải làm tiêu bản máu ngoại biên để khảo sát hình thái tế bào, cũng như kiểm tra kết quả của máy.

Chỉ số	Khoảng tham chiếu sinh học	Đơn vị
WBC	4.0 - 10 x 109/l (G/l )	Giga/lít
RBC	Nam: 4.0 - 5.8 x 1012/l (T/l) Nữ :   3.9 - 5.4 x 1012/l (T/l)	Tera/lít
HGB	Nam: 140 - 160 g/l Nữ : 125 - 145 g/l	Gram/lit
HCT	Nam: 0.38 - 0.50 Nữ : 0.35 - 0.47	Lít/ lít
MCV	83 - 92 fl	Femto lít
MCH	27 - 32 pg	Picogam
MCHC	320 - 356 g/l	Gram/lít
PLT	150 - 400 x 109/l (G/l)	Giga/lít

VI. NHỮNG SAI SÓT VÀ XỬ TRÍ

- Mẫu máu được kiểm tra kỹ đảm bảo máu không bị đông dây.

- Lưu ý lượng hóa chất trong bình và lượng nước thải trong bình nước thải.

- Thường xuyên theo dõi, kiểm tra các sự cố về bơm, ống dây bị hở, nghẽn kim hút, buồng đo, dòng điện không ổn định… trong khi chạy máy.