Đo thời gian máu chảy có 2 phương pháp: Phương pháp Duke, Ivy

 

A. PHƯƠNG PHÁP DUKE

I. NGUYÊN LÝ

Tạo vết thủng mạch máu và đo thời gian cầm máu.

II. CHỈ ĐỊNH

Xét nghiệm thời gian máu chảy

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

Không có chống chỉ định

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện

Nhân viên khoa Huyết học – Truyền máu

2. Phương tiện, hóa chất

- Kim chích (blood lancet)

- Giấy thấm

- Đồng hồ bấm giây

- Cồn 70°

- Bông, gạc

3. Phiếu xét nghiệm

Giấy chỉ định xét nghiệm ghi đầy đủ thông tin về người bệnh: họ tên, tuổi, gường bệnh, khoa phòng, chẩn đoán.

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

- Sát trùng nhẹ nhàng da vùng dái tai bằng cồn, đợi 1- 2 phút cho cồn bay hơi. Ở trẻ em có thể thực hiện tại vị trí gót chân.

- Dùng kim chích chọc dứt khoát vào vùng giữa dái tai. Kim chích phải thẳng góc với mặt phẳng của dái tai. Như vậy tạo được một vết thương với kích thước:  dài 5 mm, s©u 2mm. Khởi động đồng hồ bấm giây ngay sau khi chọc kim chích.

- Cứ 30 giây một lần, dùng giấy thấm các giọt máu chảy ra từ vết chích cho đến khi máu ngừng chảy, bấm đồng hồ dừng lại. Khi thấm cẩn thận để giấy thấm chỉ chạm vào giọt máu, không được chạm vào vết thương, gây trở ngại cho việc hình thành nút cầm máu. Phải để máu chảy tự do không được nặn.

V.NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ

- Thời gian máu chảy thường < 5 phút

-  Khi chọc nếu không thấy máu chảy thì kiểm tra bên tai đối diện; nếu cả hai tai đều không chảy máu thì kết luận thời gian máu chảy < 3 phút.

-  Khi thời gian máu chảy kéo dài > 10 phút phải kiểm tra bên tai đối diện. Tốt nhất làm thêm phương pháp Ivy.

VI. NHỮNG SAI SÓT VÀ XỬ TRÍ

- Động tác thấm máu từ vết chích quá mạnh gây bong nút tiểu cầu vừa hình thành.

- Có bất thường mạch máu vùng dái tai.

- Bóp nặn dái tai ngay trước và trong khi làm xét nghiệm cũng gây sai lệch kết quả.

- Đối với những bệnh  nhân đang điều trị thuốc loại Salicylas (Aspirin) thì thời gian máu chảy có thể kéo dài giả tạo hoặc những bệnh nhân dùng Corticoid có thể che lấp một kết quả thời gian máu chảy kéo dài. Do đó phải hỏi kỹ bệnh nhân có dùng thuốc gì trong những ngày trước khi xét nghiệm không.

- Thời gian máu chảy kéo dài cũng bị ảnh hưởng của truyền máu hay các thành phần của máu trong vòng 24 giờ trước đó.

- Dùng kim tiêm thay vì kim chích.

B. PHƯƠNG PHÁP IVY

1. NGUYÊN LÝ

Dưới áp lực dương, máu tự chảy qua vết thương thành mạch cho đến khi tạo thành nút cầm máu. Dựa vào hiện tượng này, phương pháp xét nghiệm thời gian máu chảy Ivy tiến hành ở vùng cẳng tay.

II. CHỈ ĐỊNH

Xét nghiệm thời gian máu chảy

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

Không có chống chỉ định

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện

Nhân viên khoa Huyết học – Truyền máu

2. Phương tiện, hóa chất

- Máy đo huyết áp.

- Kim chích, bông cồn, giấy thấm.

- Đồng hồ bấm giây

3. Phiếu xét nghiệm

Giấy chỉ định xét nghiệm ghi đầy đủ thông tin về người bệnh: họ tên, tuổi, gường bệnh, khoa phòng, chẩn đoán.

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

- Dùng máy đo huyết áp bơm ở áp lực 40 mmHg và giữ ổn định.

- Chọn vùng ở mặt trước cẳng tay không có lông, không nhìn thấy mạch máu. Sát trùng bằng cồn 70°.

- Đợi cồn bay hơi, tạo 3 vết chích có kích thước như nhau, cách nhau khoảng 2 cm và có độ sâu khoản 3mm. Khởi động đồng hồ ngay khi tạo các vết thương. Cứ 30 giây một lần, dùng giấy thấm, thấm nhẹ nhàng máu rỉ ra từ các vết thương tương tự như phương pháp Duke. Ghi thời gian máu chảy của từng vết thương.

V.NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ

Thời gian máu chảy là thời gian trung bình của cả 3 vết thương. Thời gian máu chảy theo phương pháp Ivy thường < 5 phút.

VI. NHỮNG SAI SÓT VÀ SỬ TRÍ

Những nguyên nhân gây nên sai lầm trong phương pháp Duke cũng làm sai lạc kết quả thời gian máu chảy theo phương pháp Ivy.