Gãy xương là một trong những chấn thương thường gặp gây ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống sinh hoạt. Trước đây, các trường hợp gãy xương tùy vào mức độ mà các bác sĩ chỉ định điều trị bảo tồn (nắn, bó bột) hay phẫu thuật xâm lấn (nẹp vít, đinh nội tủy, cố định ngoài).

Kíp mổ thực hiện kết hợp xương bằng kỹ thuật xâm lấn tối thiểu dưới sự hỗ trợ của máy C-arm.

Với xu hướng cập nhật các cải tiến kỹ thuật can thiệp tối thiểu song vẫn đạt hiệu quả tối ưu, khoa Chấn thương chỉnh hình Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh đã ứng dụng triển khai phẫu thuật ít xâm lấn vào điều trị gãy xương nhằm nâng cao chất lượng điều trị cho người bệnh. Đây là phương pháp được ứng dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia có nền y học phát triển nhờ những ưu điểm vượt trội: cuộc mổ nhẹ nhàng, an toàn, ít tàn phá mô mềm, hạn chế nguy cơ nhiễm trùng, thời gian hồi phục nhanh. Đặc biệt là khả năng xử lý các triệt để tổn thương tương đương với mổ mở truyền thống, tính thẩm mỹ cao.

Gần đây nhất, các bác sĩ khoa Chấn thương chỉnh hình đã điều trị gãy xương bằng phẫu thuật xâm lấn tối thiểu thành công cho một bệnh nhân gãy cẳng chân trái do tai nạn sinh hoạt. Bệnh nhân là V.Đ.H (60 tuổi) ở Đầm Hà, vào viện trong tình trạng sưng đau, phù nề biến dạng và mất vận động cẳng chân trái được đưa vào Trung tâm y tế huyện Đầm Hà với chẩn đoán gãy xương cẳng chân. Liên lạc hội chẩn với Bệnh viện Đa khoa tỉnh, các bác sĩ đánh giá việc vận chuyển sẽ làm vị trí gãy thêm trầm trọng, vì vậy, kíp mổ đã di chuyển ra Trung tâm để thực hiện nẹp vít gãy xương cẳng chân bằng kỹ thuật xâm lấn tối thiểu.

Nẹp vít cố định xương cho bệnh nhân H. bằng kỹ thuật xâm lấn tối thiểu với vết mổ nhỏ

Thông thường để thực hiện kỹ thuật này cần có sự hỗ trợ của màn hình tăng sáng (C-arm), tuy nhiên do hạn chế về trang thiết bị nên phẫu thuật viên của Bệnh viện ĐK tỉnh bằng kinh nghiệm giải phẫu đã rạch đường nhỏ và khéo léo luồn nẹp vít vào vị trí xương gãy để cố định. Hai xương cẳng chân bị gãy đã được kíp mổ nẹp vít thành công chỉ sau 1 tiếng thực hiện. Hậu phẫu bệnh nhân đau ít, sức khoẻ ổn định, có thể tập vận động tại chỗ sau mổ 1 ngày.

Một trường hợp khác là bệnh nhi 9 tuổi vào viện trong tình trạng đa chấn thương, chấn thương sọ não, gãy hở xương đùi trái. Sau khi điều trị sọ não ổn định, các bác sĩ chỉ định kết hợp xương đùi trái bằng phẫu thuật xâm lấn tối thiểu. Ca phẫu thuật được thực hiện bởi kíp mổ khoa Chấn thương chỉnh hình do Bs.CKI Loan Tám Bảy làm kíp trưởng. Qua đường rạch da tối thiểu 2-3 cm, phẫu thuật viên tiến hành nắn chỉnh xương gãy về vị trí giải phẫu và cố định bằng đinh nội tủy dưới sự hướng dẫn của máy C-arm. Ca mổ diễn ra thuận lời sau 30 phút thực hiện. Bệnh nhi sức khỏe tiến triển tích cực, đã có thể vận động nhẹ nhàng sau 2 ngày phẫu thuật.

Kíp mổ nắn chỉnh và cố định xương gãy bằng đinh nội tủy dưới hướng dẫn của máy C-arm cho bệnh nhi 9 tuổi.

Là người trực tiếp ứng dụng kỹ thuật này, Bs.CKI Loan Tám Bảy – Phó Trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình cho biết: “Trước đây, những bệnh nhân gãy xương đều phải mổ mở với đường rạch lớn, bộc lộ mô mềm, màng xương xung quanh để tiếp cận đến ổ gãy, sau đó nắn chỉnh và kết hợp xương bằng đinh hay nẹp vít. Với việc ứng dụng kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, chúng tôi chỉ cần đường rạch nhỏ trên da, bóc tách mô mềm, nắn xương và luồn các phương tiện cố định xương gãy dưới sự hỗ trợ đắc lực của thiết bị hiện đại: máy C-arm, bàn nắn chỉnh hình cùng các loại nẹp, đinh vít thế hệ mới. 

Các bệnh nhân bị chấn thương dẫn đến gãy xương chi thể như 2 trường hợp trên đều có thể chỉ định phương pháp kết hợp xương bằng phẫu thuật xâm lấn tối thiểu, trừ các trường hợp gãy hở lớn kèm dập nát xương phức tạp. "Ưu điểm nổi bật của phương pháp này là thay vì người bệnh phải chịu vết mổ dài 10 – 15cm thì với phương pháp này vết mổ sẽ chỉ khoảng 2-3 cm, bệnh nhân ít đau đớn, không bị mất máu nhiều, rút ngắn thời gian nằm viện. Là phẫu thuật xương kín nên đảm bảo vô khuẩn tốt, hạn chế tối đa nguy cơ nhiễm trùng, biến chứng sau phẫu thuật. Xương gãy sẽ được nắn chỉnh thẳng, cố định vững chắc bằng các dụng cụ nối xương qua màn hình tăng sáng C-arm mà không cần phải mở vào ổ gãy như phương pháp xâm lấn thông thường, nhờ vậy hạn chế tàn phá các cơ, mạch máu và tổ chức lành, màng xương không bị phá bỏ giúp xương liền nhanh, bệnh nhân được tập phục hồi chức năng sớm để trở lại sinh hoạt bình thường", bác sĩ Bảy cho biết thêm. 

Phẫu thuật kết hợp xương ít xâm lấn được đánh giá là một phương pháp tiên tiến, phù hợp xu thế phát triển mới trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình. Triển khai tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh từ đầu năm 2021, đến nay, khoa Chấn thương chỉnh hình đã ứng dụng thành công cho hơn 10 trường hợp xương gãy ở các vị trí khác nhau (xương cẳng tay, xương cẳng chân, xương đùi…) với kết quả khả quan. Các bệnh nhân đều phục hồi nhanh sau mổ, liền xương tốt, ra viện chỉ sau 3-5 ngày phẫu thuật.

Phẫu thuật xâm lấn tối thiểu được các bác sĩ Bệnh viện Đk tỉnh thực hiện thành công kể cả ở vị trí gãy phức tạp

Để thực hiện được kỹ thuật này đòi hỏi đội ngũ bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, được đào tạo bài bản, chuyên sâu trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình, nhất là tay nghề vững vàng, thuần thục trong giải phẫu để thực hiện các thao tác khó một cách chuẩn xác. Cùng với đó là hệ thống trang thiết bị hiện đại, như: máy C-arm chụp x-quang di động, dụng cụ nẹp vít chuyên dụng hỗ trợ đắc cho các phẫu thuật viên thực hiện cuộc mổ tự tin và chủ động. Hiện Bệnh viện Đa khoa tỉnh cũng là đơn vị y tế đầu tiên của Quảng Ninh triển khai thành công kỹ thuật này.

Không ngừng cập nhật, đầu tư các phương tiện trang thiết bị y học hiện đại và cập nhật ứng dụng các kỹ thuật mới, tiên tiến phục vụ cho công tác chẩn đoán và điều trị người bệnh, nhất là trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình luôn là mục tiêu phát triển của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh, mang lại các cơ hội điều trị hiệu quả và an toàn nhất cho người bệnh, góp phần vào công tác chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ người dân trên địa bàn./.

Phòng TT&HCQT