Dị dạng động tĩnh mạch não AVM (Arteriovenous Malformations) là tổn thương bẩm sinh của hệ thống mạch máu não, có sự kết nối bất thường giữa động mạch và tĩnh mạch não. Các triệu chứng thường gặp của bệnh lý này là đau đầu, chóng mặt, tuy nhiên cũng có nhiều trường hợp không biểu hiện bất kỳ dấu hiệu nào. Khi khối dị dạng rỉ máu, bệnh nhân có thể bị động kinh, co giật, các tổn thương thần kinh: thất ngôn, nhìn mờ, liệt một cơ quan bộ phận nào đó trên cơ thể…, nặng nhất là nguy cơ hôn mê sâu và tử vong do khối dị dạng bị vỡ gây lụt máu trong não.

Phẫu thuật cắt khối dị dạng AVM là phương pháp điều trị triệt để nhất để loại trừ khối dị dạng ra khỏi hệ tuần hoàn não. Với đội ngũ bác sĩ phẫu thuật và gây mê hồi sức giàu kinh nghiệm, chuyên môn sâu, cùng với đó là hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại, như: Kính vi phẫu, hệ thống định vị thần kinh Navigation, bàn chỉnh hình, máy chụp mạch não.... giúp Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh làm chủ kỹ thuật này. Mới đây, các bác sĩ đã thực hiện thành công ca phẫu thuật cho bé gái 10 tuổi bị dị dạng mạch máu não bẩm sinh.

Khối dị dạng mạch não của bệnh nhi H. trên hình ảnh CT dựng hình 3D

Bệnh nhi là T.T.H (10 tuổi) ở xã Thống Nhất, TP.Hạ Long. Theo gia đình cho biết, cách đây 3 tháng, cháu H. từng bị xuất huyết nội sọ do dị dạng mạch máu não, đã được phẫu thuật lấy máu tụ và cắt túi dị dạng mạch não tại Bệnh viện Việt Đức, đồng thời phát hiện thêm một khối dị dạng khác trong não. Thăm khám lại tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh, kết quả chụp cắt lớp dựng hình mạch não cho thấy, hình ảnh dị dạng thông động tĩnh mạch vùng thái dương phải đang tiến triển nặng, tăng nhanh kích thước, dọa vỡ nguy hiểm. Các bác sĩ chẩn đoán cháu H. bị dị dạng thông động tĩnh mạch vùng thái dương phải – khuyết sọ bán cầu phải, đã phẫu thuật cắt 1 khối dị dạng mạch máu não ở tuyến trên.

Cuộc hội chẩn liên khoa Chẩn đoán hình ảnh, kíp phẫu thuật thần kinh, gây mê hồi sức, huyết học đánh giá cháu H. có bệnh lý bẩm sinh về mạch máu não phức tạp, bệnh nhi nhỏ tuổi đã từng phẫu thuật điều trị xuất huyết não, nếu khối dị dạng tiếp tục vỡ, cháu bé có thể hôn mê sâu vĩnh viễn, thậm chí tử vong ngay trên bàn mổ do khối dị dạng to có nhánh động mạch cấp máu lớn, nguy cơ chảy máu không cầm được. Vì vậy, các bác sĩ quyết định cắt bỏ khối dị dạng và đặt lại xương sọ cho bệnh nhi với sự quyết tâm của các thành viên hội chẩn, cùng sự tin tưởng và sẵn sàng đi đến cùng của gia đình người bệnh.

Kíp mổ do các bác sĩ chuyên ngành phẫu thuật thần kinh – cột sống phối hợp với khoa Gây mê hồi sức thực hiện. Dưới sự hỗ trợ của hệ thống định vị thần kinh Navigation, kính vi phẫu và bộ dụng cụ chuyên dụng trong phẫu thuật mạch máu, các bác sĩ xác định vị trí khối dị dạng để tiếp cận an toàn, đồng thời sử dụng kính vi phẫu phóng đại phẫu trường để phẫu tích loại bỏ khối dị dạng mạch não, sau đó tiếp tục vá màng cứng và đặt xương sọ bị khuyết cho bệnh nhi. Cuộc mổ kéo dài hơn 10 tiếng căng thẳng đã diễn ra thành công. Hiện, sức khỏe cháu H. ổn định, giao tiếp tốt, ăn uống được và đang tập phục hồi chức năng bên nửa người yếu.

Bệnh nhi H. phục hồi sức khỏe sau ca phẫu thuật

Bác sĩ Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Khám chữa bệnh theo yêu cầu, Trưởng đơn nguyên Phẫu thuật thần kinh – cột sống cho biết: "Trường hợp dị dạng mạch máu não của cháu H. rất phức tạp, bệnh nhi đã từng bị xuất huyết não, khối dị dạng mạch máu não mới phát hiện lại tiến triển nhanh, nếu tai biến tái phát, bệnh nhi có thể tử vong ngay lập tức hoặc nếu cứu sống được cũng bị di chứng thần kinh nặng nề. Vì vậy, ca mổ này có ý nghĩa quan trọng, giúp bệnh nhi cải thiện chất lượng cuộc sống về sau. Đây là một trong những ca dị dạng mạch máu não phức tạp mà chúng tôi đã phẫu thuật thành công nhờ quá trình chuẩn bị trước mổ kỹ càng, cùng với đó là sự phối hợp chặt chẽ với kíp gây mê hồi sức, đảm bảo bệnh nhi ổn định, giúp phẫu thuật viên yên tâm xử trí khối dị dạng mà không gặp bất cứ vấn đề gì trong suốt thời gian ca mổ diễn ra”.

Không chỉ trường hợp bệnh nhi H. mà chuyên khoa thần kinh – cột sống của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh còn thực hiện nhiều ca phẫu thuật sọ não phức tạp cho bệnh nhi nhỏ tuổi với kết quả khả quan, qua đó khẳng định năng lực, tay nghề của đội ngũ bác sĩ của Bệnh viện Đa khoa tỉnh ngày càng thành thạo và chuyên nghiệp, tạo thêm niềm tin, hy vọng sống cho người dân trên địa bàn được điều trị hiệu quả ngay tại tỉnh nhà, tiết kiệm chi phí, giảm tải tuyến trên./.

Phòng TT&HCQT