Bệnh nhân H được đưa tới bệnh viện vì khối u khổng lồ sắp vỡ ở vùng mông, bệnh nhân đã trải qua nhiều lần mổ và cắt một bên chân, trên vùng mông của chân đã cắt là một khối u căng tròn khoảng chục cân, da trên u có chỗ sắp hoại tử. Trên phim chụp cắt lớp vi tính thấy u dính vào xương cánh chậu không còn di động được. U gồm nhiều khối hợp lại, có nhiều mạch máu nuôi lớn từ động mạch chậu bên trái.

Hình ảnh chụp cắt lớp khối u khổng lồ phát triển từ động mạch chậu trong bên trái.

Theo bệnh nhân cho biết, từ hơn 20 năm trước khối u đầu tiên chỉ to bằng quả trứng gà ở mặt sau đùi bên trái, được chẩn đoán là u xơ thần kinh và được cắt u. Sau mổ, vết mổ nhanh liền, nhưng sau đó một thời gian lại có khối u khác mọc lên, to hơn. Người bệnh đã đến các bệnh viện từ tỉnh đến Trung ương, cũng được chẩn đoán là u thần kinh và được cắt các khối u tái phát, mỗi lần cắt bỏ bệnh nhân lại một lần đau đớn và phần mềm của vùng đùi cũng mất dần sau mỗi ca mổ.

Ngoài ra, bệnh nhân còn  đắp lá, dùng thuốc nam sau khi mổ nhưng sau một thời gian, u vẫn mọc lại. Lần mổ thứ 10 vì u to và chân đã hết thịt không còn chức năng, các bác sĩ đã quyết định tháo khớp háng chân trái để hy vọng phẫu thuật sẽ triệt để hơn, nhưng sau một thời gian u vẫn tái phát ở vùng mông. Năm 2017, bệnh nhân trải qua lần mổ thứ 11, cắt khối u tái phát nhưng cũng chỉ cắt được một phần khối u to quá và mất máu nhiều. Bệnh nhân và gia đình bi quan, chán nản vì đã chạy chữa nhiều nơi, mổ nhiều lần nhưng khối u không hết mà ngày càng to và nặng hơn làm sinh hoạt càng ngày càng khó khăn.

Các bác sĩ đánh giá đây là ca bệnh rất phức tạp do u thần kinh rất lớn, đã phẫu thuật nhiều lần nên mất giải phẫu bình thường. Đồng thời nguy cơ mất máu trong mổ rất lớn do u dính chắc vào xương chậu và tổ chức xung quanh cũng như các mạch máu nuôi u tăng sinh. Tạo hình vạt da sau cắt u khó khăn do nhiều sẹo cũ cũng như khuyết hở để lại sau cắt u rất lớn. Tuy nhiên với mục tiêu để tránh được biến chứng chảy máu do hoại tử u sẽ xảy ra và hy vọng có thể cắt được u sẽ mang lại cuộc sống tốt hơn cho bệnh nhân nên các bác sĩ vẫn quyết định phẫu thuật cho người bệnh.

Các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh tiến hành đánh dấu đường mổ (ảnh trên)
và thực hiện bóc tách khối u cho bệnh nhân (ảnh dưới).

Kíp phẫu thuật phối hợp các bác sĩ khoa Ngoại, Ung bướu, Chấn thương chỉnh hình và Gây mê hồi sức. Đầu tiên, các phẫu thuật viên tiến hành mở nhỏ đường bụng để thắt động mạch chậu trong nuôi khối u để hạn chế mất máu trong mổ. Sau đó tiến hành cắt khối u; các mạch máu lớn được buộc tỉ mỉ, các mạch nhỏ và tổ chức xung quanh u được cắt và cầm máu bằng dao siêu âm.

Sau 6 giờ phẫu thuật liên tục, cẩn thận và cầm máu kỹ lưỡng, ca mổ thành công, toàn bộ khối u được cắt thành một khối 8,9 kg. Các sợi thần kinh vào khối u được cắt cao để tránh khối u tái phát, mất máu trong mổ không đáng kể. Bệnh nhân được tạo hình xoay vạt da che phủ hoàn toàn diện cắt.

Khối u khổng lồ được bóc tách thành công trên tay ê-kip phẫu thuật.

Ca mổ đã thành công ngoài mong đợi trong niềm vui của kíp mổ và gia đình người bệnh. Chỉ sau mổ một ngày, bệnh nhân đã tỉnh táo, ăn uống được, còn đau nhẹ ở vết mổ, tình trạng toàn thân ổn định và các vạt da che phủ hồng hào.

Bác sĩ Phạm Việt Hùng, Trưởng kíp phẫu thuật, khoa Ngoại, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: “Trên phim chụp cắt lớp, chúng tôi thấy động mạch nuôi u rất lớn từ động mạch chậu trong bên trái, do u quá to cần nhiều máu và chất dinh dưỡng nên động mạch này phát triển to gần bằng động mạch chủ bụng. Trong quá trình phẫu thuật, đầu tiên chúng tôi chủ động mở bụng thắt mạch này nên hạn chế tối đa mất máu trong mổ cũng như khối u thiếu máu trở lên mềm hơn dễ phẫu tích. Khối u rất nặng và các mạch máu nuôi u đều căng giãn dễ đứt trong quá trình mổ gây mất máu, nên trong mổ các bác sĩ rất vất vả, phải thay nhau nâng khối u gần 9 cân này trong suốt thời gian phẫu thuật cho đến khi cắt rời hẳn u ra. Lần phẫu thuật này triệt để cao, cắt rộng rãi khối u thành 1 khối và cắt cao các sợi thần kinh vùng chậu hông do vây hy vọng khả năng tái phát tại chỗ sẽ thấp ”.

Hình ảnh trước và sau khi phẫu thuật loại bỏ khối u khổng lồ.

Phẫu thuật khối u thần kinh là phẫu thuật khó, dù đây là những khối u lành, nhưng hay tái phát do chưa rõ căn nguyên. Phẫu thuật đòi hỏi cắt rộng rãi nhưng cũng cần chú ý bảo tồn chức năng của chi thể, đặc biệt với các u khổng lồ cần sự kết hợp của nhiều chuyên khoa như phẫu thuật mạch máu, ung bướu, chỉnh hình và tạo hình thẩm mỹ. Với trang thiết bị hiện đại đồng bộ và tay nghề được đào tạo bài bản, các bác sĩ bệnh viện tỉnh đã cắt bỏ thành công khôi u khủng , mang lại niềm vui động lực sống cho bệnh nhân và gia đình, là chỗ dựa tin tưởng cho các bệnh nhân chẳng may mắc phải căn bệnh hiểm nghèo./.

Bs.Phạm Hùng - Anh Tú