I. ĐẠI CƯƠNG

Thoát vị  đĩa đệm cột sống có thể  được điều trị  bằng phương pháp phong bế  rễ  thần kinh chọn lọc hoặc đốt sóng cao tần dưới sự hỗ trợ của C-arm trong mổ ở giai đoạn sớm của bệnh. Ở  giai đoạn này, người bệnh thường chỉ  có triệu chứng rễ  thần kinh khu trú ở một bên và có thể ít hoặc không đáp ứng với điều trị nội khoa.

II. CHỈ ĐỊNH

-  Người bệnh  có hình  ảnh thoát vị  đĩa đệm độ  I hoặc II lệch một bên trên phim cộng hưởng từ  kèm theo  hẹp không hoàn toàn đường ra rễ  thần kinh bên đó, không kèm theo rách bao xơ đĩa đệm.

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

-  Người bệnh  có thoát vị  đĩa đệm độ  III trở  lên kèm theo các tổn thương khác trên phim cộng hưởng từ (như hẹp ống sống, hẹp khe đĩa…)

-  Người bệnh có biến dạng cột sống.

-  Người bệnh không đủ  sức khỏe hoặc có bệnh lý toàn thân không thể thực hiện phẫu thuật.

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện: Một phẫu thuật viên chính và phẫu thuật viên phụ

2. Người bệnh:  Được hoàn chỉnh xét nghiệm trước mổ, bệnh có chỉ  định mổ  phù hợp, được nghe giải thích và đồng ý với phương pháp mổ + các biến chứng, rủi ro có thể xảy ra trước, trong và sau mổ. Được khám gây mê trước mổ đảm bảo đủ sức khỏe để mổ.

3. Phương tiện:  Hệ  thống C-arm trong mổ, trang thiết bị  sóng cao tần, thuốc phong bế.

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

1. Tư thế:  Người bệnh  nằm ngửa (với cột sống cổ) hoặc nằm sấp trên bàn mổ (với cột sống thắt lưng).

2. Vô cảm: Tê tại chỗ

3. Kỹ thuật:

-  Người bệnh  được chụp C-arm để  xác định vị trí các mốc giải phẫu cơ bản vùng cột sống cổ hoặc cột sống thắt lưng cần can thiệp.

-  Kiểm tra bằng  C-arm  ở  bình diện nghiêng để  tìm điểm đưa kim vào vị  trí rễ  thần kinh cần phong bế hoặc vào đĩa đệm để đốt sóng cao tần.

-  Phong bế rễ thần kinh bằng thuốc dòng cortisol đã chuẩn bị trước

-  Hoặc đốt đĩa đệm bằng sóng cao tần thông qua bộ  dụng cụ  sóng cao tần với bước sóng đặt trước.

-  Rút kim, cho người bệnh nằm nghỉ tại chỗ 5 phút trước khi vận động trở lại.

-  Băng vị trí chọc kim

VI. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN

1. Theo dõi:

-  Sử  dụng kháng sinh, thuốc giảm đau, giãn cơ, chống phù nề, bảo vệ  dạ  dày, truyền dịch.

-  Theo dõi các dấu hiệu lâm sàng cơ bản và đánh giá mức độ  cải thiện TCLS của người bệnh so với trước mổ để điều chỉnh phác đồ điều trị.

-  Hướng dẫn người bệnh cách vận động ngay sau mổ.

-  Xét nghiệm công thức, sinh hóa máu đánh giá tình trạng phục hồi sau mổ.

2. Xử trí tai biến:

-  Người bệnh  được hỏi về  cảm giác đau tê kiểu rễ  trong quá trình đưa  kim vào cạnh rễ hoặc đĩa đệm cột sống.

-  Đánh giá ngay trong mổ  mức độ  cải thiện đau khi đốt sóng cao tần hoặc phong bế rễ.

-  Theo dõi các chỉ số huyết động trong mổ.

-  Theo dõi các biến chứng sau mổ: chảy máu, nhiễm trùng thứ  phát sau mổ  để  sớm có điều chỉnh phác đồ điều trị nội khoa...