I. MỤC ĐÍCH

Mô tả quy trình kỹ thuật nuôi cấy, theo dõi và trả kết quả bệnh phẩm mủ, áp xe cho nhân viên phòng nuôi cấy thực hiện.

II. PHẠM VI ÁP DỤNG

Quy trình này áp dụng cho các nhân viên phòng nuôi cấy, khoa Vi sinh, Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh.

III. TÀI LIỆU VIỆN DẪN

• Diagnostic Microbiology-4^thEdition-Washington, Philadelphia
• Bergey^’s Manual of Determinative Bacteriology-9^thEdition-William&Wilkins
• Manual of Clinical Microbiology-8^thEdition-WashingtonDC-Patrick R.Murray
• Kỹ thuật xét nghiệm Vị sinh lâm sàng (Nhà xuất bản Y học, 2006)

IV. TRÁCH NHIỆM

• Nhân viên xét nghiệm khoa vi sinh- Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh có trách nhiệm thực hiện theo đúng quy trình
• Người thực hiện: cán bộ xét nghiệm đã được đào tạo và có chứng chỉ hoặc chứng nhận về chuyên nghành vi sinh, làm việc tại khoa Vi sinh- Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh

V. ĐỊNH NGHĨA, THUẬT NGỮ, CHỮ VIẾT TẮT

Giải thích thuật ngữ

• Không áp dụng

Từ viết tắt

• SOP     =          Quy trình chuẩn (Standard of Procedure)
• KXN   =          Khoa Xét nghiệm
• BA      =          Thạch máu
• CA      =          Thạch sô cô la
• BHI     =          Brain Heart Infusion (ống canh thang)

VI. NGUYÊN LÝ

• Bệnh phẩm được cấy trên môi trường thích hợp và để trong khí trường phù hợp sẽ làm tăng sinh vi khuẩn.

VII. TRANG THIẾT BỊ VÀ VẬT TƯ

Thiết bị

• Tủ ấm Memmert
• Tủ ấm CO₂
• Kính hiển vi
• Tủ an toàn sinh học

Dụng cụ

• Dầu soi
• Đèn cồn
• Que cấy
• Giá đựng bệnh phẩm

Hóa chất, thuốc thử

• Thạch máu
• Thạch sô cô la
• Canh thang BHI
• Các môi trường, hóa chất để định danh vi khuẩn
• Bộ thuốc nhuộm Gram

VIII. NỘI DUNG

- Với que tăm bông: cho vào canh thang BHI, để tủ ấm 37^O C qua đêm;

   + Ngày hôm sau dùng que cấy lấy bệnh phẩm từ ống canh thang cấy phân vùng ra 1 đĩa BA, cho vào tủ ấm 37⁰ C/24 h.

- Với bệnh phẩm mủ, áp xe:

+ Lấy 1 đĩa BA đã ủ ấm trong 10 – 15 phút;

+ Nhỏ 1 giọt bệnh phẩm hoặc dùng pipét hút bệnh phẩm lên bề mặt của đĩa thạch nuôi cấy.

+ Đốt que cấy để nguội sau đó cấy nguyên uỷ trên môi trường rồi cấy phân vùng;

+ Đĩa BA cho vào tủ ấm 37^OC/ 24h – 48h.

+ Phết tiêu bản nhuộm Gram

- Quan sát và theo dõi

Kiểm tra đĩa BA sau 24 h ủ ấm, nếu có khuẩn lạc nghi ngờ, phân lập và định danh theo thường quy.

• Làm kháng sinh đồ với chủng vi khuẩn phân lập được

IX. DIỄN GIẢI KẾT QUẢ

• Xem kết quả nhuộm Gram ở vật kính dầu 100 kết hợp xem tế bào, nấm, vi  khuẩn.
• Nuôi cấy âm tính: sau 2 ngày vi khuẩn không mọc, trả kết quả: “Không có vi khuẩn gây bệnh”.
• Nuôi cấy dương tính: ghi đầy đủ tên với vi khuẩn gây bệnh.

X. KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG

- Môi trường BA, BHI, CA phải kiểm tra hàng tuần trước khi sử dụng;

- Các thuốc nhuộm kiểm tra hàng tuần xem chất lượng và vô khuẩn;

• Kết quả QC phải có ghi chép và bảo lưu

XI. AN TOÀN

-    Phải trang bị bảo hộ cá nhân khi tiếp xúc với mẫu bệnh phẩm và thực hiện đúng qui trình.

-     Xử lý tất cả các bệnh phẩm tránh lây nhiễm

XII. HỒ SƠ LƯU

• Không áp dụng

XIII. TÀI LIỆU LIÊN QUAN

• Không áp dụng