I. MỤC ĐÍCH

Mô tả quy trình tiến hành cấy dịch vô trùng tìm các vi khuẩn gây bệnh trong phòng xét nghiệm vi sinh cho cán bộ khoa Xét nghiệm thực hiện.

II. PHẠM VI ÁP DỤNG

Quy trình này áp dụng cho các nhân viên phòng nuôi cấy, khoa Vi sinh, Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh.

III. TÀI LIỆU VIỆN DẪN

• Diagnostic Microbiology-4^thEdition-Washington, Philadelphia
• Bergey^’s Manual of Determinative Bacteriology-9^thEdition-William&Wilkins
• Manual of Clinical Microbiology-8^thEdition-WashingtonDC-Patrick R.Murray
• Kỹ thuật xét nghiệm Vị sinh lâm sàng (Nhà xuất bản Y học, 2006)

IV. TRÁCH NHIỆM

• Nhân viên xét nghiệm khoa vi sinh- Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh có trách nhiệm thực hiện theo đúng quy trình
• Người thực hiện: cán bộ xét nghiệm đã được đào tạo và có chứng chỉ hoặc chứng nhận về chuyên nghành vi sinh, làm việc tại khoa Vi sinh- Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh

V. ĐỊNH NGHĨA, THUẬT NGỮ, CHỮ VIẾT TẮT

Giải thích thuật ngữ

• Không áp dụng

Từ viết tắt

• SOP     =          Quy trình chuẩn (Standard of Procedure)
• KXN   =          Khoa Xét nghiệm
• BA      =          Thạch máu

VI. NGUYÊN LÝ

• Bệnh phẩm được cấy vào môi trường thích hợp, để ở điều kiện khí trường và nhiệt độ phù hợp sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển tốt.

VII. TRANG THIẾT BỊ VÀ VẬT TƯ

Thiết bị

• Tủ an toàn sinh học
• Tủ ấm CO₂
• Tủ ấm Memmert
• Kính hiển vi

Dụng cụ

• Đèn cồn
• Que cấy
• Giá để bệnh phẩm
• Dầu soi

Hóa chất, thuốc thử

• Thạch máu
• Các môi trường, hóa chất cho định danh vi khuẩn
• Bộ thuốc nhuộm Gram

VIII. NỘI DUNG

Chuẩn bị bệnh phẩm

• Trộn đều bệnh phẩm

- Dùng pipét hút 1.5ml cho vào ống tuýp vô trùng 5 ml và ly tâm với tốc độ 3000vòng/10 phút

• Chắt bỏ nước nổi, lấy cặn để nhuộm soi và nuôi cấy

 Kỹ thuật cấy

• Lấy 1 đĩa BA đã ủ ấm trong 10 – 15 phút

- Nhỏ 1 giọt cặn bệnh phẩm hoặc dùng pipét hút cặn bệnh phẩm lên bề mặt của đĩa thạch nuôi cấy.

• Đốt que cấy để nguội sau đó cấy nguyên uỷ trên môi trường rồi cấy riêng rẽ.
• Khi đốt que cấy đốt kỹ để tránh lây nhiễm.

- Cho đĩa thạch vào tủ ấm CO₂/24h – 48h

- Phết lam nhuộm Gram với cặn còn lại

Quan sát và theo dõi

• Kiểm tra đĩa BA nếu có khuẩn lạc mọc thì nhuộm Gram và định danh theo thường quy
• Làm KSĐ với vi khuẩn phân lập được.

IX. DIỄN GIẢI KẾT QUẢ

• Xem kết quả nhuộm Gram ở vật kính dầu 100 kết hợp xem tế bào, nấm, vi  khuẩn.
• Nuôi cấy âm tính: sau 2 ngày nếu vi khuẩn không mọc thì trả kết quả: “Không có vi khuẩn gây bệnh”.
• Nuôi cấy dương tính: ghi đầy đủ tên với vi khuẩn gây bệnh.

X. KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG

- BA phải kiểm tra hàng tuần trước khi sử dụng

- Thuốc nhuộm kiểm tra hàng tuần

• Kết quả QC phải có sự ghi chép

XI. AN TOÀN

• Phải cẩn thận khi tay tiếp xúc với mẫu bệnh phẩm và thực hiện đúng qui trình.
• Xử lý tất cả các bệnh phẩm tránh lây nhiễm.

XII. HỒ SƠ LƯU

• Không áp dụng

XIII. TÀI LIỆU LIÊN QUAN

• Không áp dụng