I.   ĐẠICƯƠNG

-   Vá da sớm, được chỉ định từ tuần lễ thứ ba sau bỏng da, những vết bỏng rộng phải điều trị hết nhiễm khuẩn và toàn thân ổn định. Tại chổ bỏng tổ chức phải mọc hạttốt

-    Chỉ định vá da: Sau bỏng da. Ngoài ra còn chỉ định vá da trong các trƣờnghợpnátdadotainạngiaothông,dotainạnlaođộng,dolộxương.

-   Cácphươngphápghépda:

+ Ghép da kiểu tem thư

+ Ghép da kiểu mắt lưới

+ Ghép da kiểu Wolfman

+ Ghép da với vạt da có cuống

+ Ghép da với vạt da hình chữ Z

II.   CHẨNĐOÁN

1.  Các công việc của chẩnđoán

1.1.  Hỏibệnh

Tiền sử bỏng hay do các chấn thương, tiền sử có hay dị ứng da hay không.

1.2.  Khámvàlượnggiáchứcnăng

-   Kiểmtrada,mứcđộbỏnghaytổnthươngda

-   Khám,lượnggiáchứcnăngkhớp,thầnkinh

-   Khám, lượng giá chức năng timmạch, hô háp

-   Khám,lượnggiáchứcnăngtiêuhóa,dinhdưỡng

-   Khám, lượng giá chức năng tâmlý

1.3.  Cácxétnghiệmđượcchỉđịnh

Xét nghiệm tế bào máu, sinh hóa máu, xét nghiệm miễn dịch, xét nghiệm nƣớc tiểu, chụp XQuang tim phổi và các xét nghiệm chuyên khoa khác khi cần thiết.

2.  Chẩn đoán xácđịnh

Xác định tổn thương da do bỏng hay do các nguyên nhân chấn thƣơng dựa theo tiền sử bị bệnh và các dấu hiệu lâm sàng và cận lâm sàng cũng như các chức năng vừa được lượng giá.

3.  Chẩn đoán phânbiệt

Chẩnđoánphânbiệtvádakhôngkhókhănlắmdotổnthươngngoàidađã rõ ràng. Người thầy thuốc chỉ cần phân biệt được tổn thương da loại đó có cần chỉ định vá da hay không. Người thầy thuốc cần biết chỉ định vá da và các thận trọng trong VLTL sau váda.

4.  Chẩn đoán nguyênnhân

Chẩn đoán nguyên nhân không khó

-   Dobỏng

-   Do đụng dập da do tai nạn giao thông, do tai nạn laođộng

-   Doloétsâuởngườibệnhtổnthươngtủysốngcầnvácảvạtdacơ.

III. PHỤC HỒI CHỨC NĂNG VÀ ĐIỀU TRỊ

1.  Nguyên tắc phục hồi chức năng và điềutrị

-   Nguyên tắc PHCN: PHCN sớm để đề phòng các biến chứng hô hấp và vận động, đảm bảo vạt da được vá an toàn và sống. PHCN kết hợp tâm lý trị liệu, PHCN để ngăn ngừa co rút da cơ sẹo dinh làm bong các mô hoại tử, làm  gia tăng tuần hoàn, PHCN sinh hoạt hàngngày.

-   Nguyên tắc điều trị: Giúp vạt vá da nhanh chóng liền, mọc hạt tốt, điều trịnhằmtăngcườngthểlực,điềutrịcácnhiễmtrùnghoặcdịứng da.

2.  CácphươngphápvàkỹthuậtPHCN

-   Trong những ngày đầu sau ghép da phải giữ cho miếng da ghép dính với lớp mô hạt ở dưới,do đó cần bất động vùng da ghép từ 5-7 ngày cho những vùng không chịu trọng lượng và 10 đến 15 ngày cho những vùng chịu trọng lượng hoặc vùngkhớp.

-   Trong thời gian bất động cho người bệnh tập gồng cơ vùng bất động và tập chủ động những phần khác. Sau khi thay băng nếu miếng da ghép đã dính,  có thể cho ngâm nước mỗi ngày để giữ vùng ghép sạch và tập thụ động nhẹ nhàng.

-   Sau thời gian bất động, xoa bóp nhẹ nhàng bằng các ngón tay trên vùng da ghép để làm mềm da và chống kếtdính.

-   Trong trường hợp ghép da toàn phần có thể dùng siêu âm để phòngngừa kếtdính.

-   Cho bệnh nhân vận động tích cực và đi lại sớm. Nếu chi dưới có vùng ghép da hoặc lấy da ghép cần dùng băng chun để băng lại khi đi lại để bảo vệ lớp da mỏngđóchođếnkhiđạtđượcmộtđộdàynhấtđịnh(thườnglà2-3tháng).