I.      ĐẠI CƯƠNG

 

Dụng cụ tử cung là một phương pháp tránh thai khá phổ biến ở nước ta. Có thể gặp tai biến dụng cụ tử cung chui qua cơ tử cung vào ổ bụng.

 

II.      CHẨN ĐOÁN

Lâm sàng

Đau lưng, đau bụng

Khám bằng mỏ vịt: không thấy dây DCTC ở CTC

Thăm dò BTC bằng móc vòng không thấy DCTC.

 

Cận lâm sàng

Siêu âm: không thấy DCTC trong BTC

 

Chụp BTC có cản quang (chụp thẳng và chụp nghiêng): không thấy DCTC trong BTC mà thấy nằm ngoài TC

 

III.     CHỈ ĐỊNH

Người bệnh được chẩn đoán DCTC nằm trong ổ bụng

Không có chống chỉ định của phẫu thuật nội soi

 

Trước đây khi chưa có nội soi phải lấy DCTC qua mở bụng nhưng gặp nhiều khó khăn do phẫu trường hẹp, xác định vị trí DCTC khó khăn, do DCTC bị mạc nối lớn bao bọc và di chuyển không nằm trong tiểu khung.

 

Từ khi có nội soi dễ dàng bao quát được toàn bộ ổ bụng, xác định vị trí DCTC dễ dàng hơn và ít gây sang chấn

 

IV. CHUẨN BỊ 1. Người thực hiện

 

Bác sỹ chuyên khoa Phụ sản có kinh nghiệm, được đào tạo và có kỹ năng về phẫu thuật nội soi

 

2. Phương tiện

 

Bộ dụng cụ phẫu thuật nội soi

 

Khách hàng

 

Khám toàn thân và khám chuyên khoa

Tư vấn cho người bệnh về lý do phẫu thuật, các nguy cơ của phẫu thuật.

 

Người bệnh ký cam đoan phẫu thuật

 

Thụt tháo

Vệ sinh vùng bụng và âm hộ, thông đái, sát khuẩn thành bụng vùng mổ

 

Hồ sơ bệnh án

 

 

Hồ sơ phẫu thuật theo quy định, có duyệt mổ của lãnh đạo khoa, bệnh viện và phân công phẫu thuật viên.

 

V.   CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

Thì 1: Bơm CO2

-               Bơm khí CO2 vào ổ phúc mạc vì nhiều mục đích khác nhau:

 

Làm căng bụng, tạo an toàn khi chọc các trocart

 

Tạo phẫu trường quan sát dễ dàng vì áp lực dương của khí CO2 làm cho các tạng tách xa nhau ra.

 

Giúp cho các động tác bóc tách mô dễ dàng hơn

 

Giúp cho việc cầm máu thuận lợi nhờ áp lực dương tính trong ổ bụng

 

Điểm chọc kim bơm CO2 thường ở ngay mép dưới rốn cũng là nơi chọc trocart đèn soi (đây là điểm chọc phổ biến nhất). Trong ca có sẹo mổ cũ đường trắng giữa dưới rốn thì có thể chọc kim ở vị trí hạ sườn trái hoặc nội soi mở.

 

Bơm CO2 đến áp lực mong muốn (khoảng 15mmHg)

Có thể chọc trocart đèn soi trực tiếp ở ngay mép rốn sau đó bơm CO2

Thì 2: Chọc Trocart

 

Chọc trocart đèn soi (trocart 10 hoặc 5) ở ngay dưới rốn và trocart phẫu thuật

trên vệ.

Thì 3: Đánh giá ổ bụng và tiểu khung

 

Quan sát toàn bộ ổ bụng tìm vị trí DCTC đặc biệt chú ý khi DCTC nằm gần các vị trí nguy hiểm như mạch máu lớn. Có những trường hợp DCTC bị mạc nối lớn cuốn vào nên rất khó tìm hoặc có cả trường hợp DCTC nằm ở trên gan vì vậy phải rất kiên nhẫn trong khi tìm kiếm. Gỡ dính và bộc lộ DCTC

 Thì 4. Lấy DCTC ra ngoài

 

Khi thấy DCTC trong ổ bụng thì dùng kẹp nhẹ nhàng lấy DCTC ra ngoài, chú ý không làm tổn thương các tạng lân cận

 Thì 5. Tháo hết CO2 và khâu lại lỗ chọc trocart

VI.           TAI BIẾN VÀ BIẾN CHỨNG

Tổn thương đường tiêu hoá

Tổn thương hệ tiết niệu

Tổn thương mạch máu

 

Bỏng do điện

 

Chảy máu trong mổ