I. ĐẠI CƯƠNG

- Rò dịch não tủy là tình trạng dịch não tủy chảy ra qua vị trí màng cứng rách
- Thoát vị não màng não được phân loại thành hai loại: bẩm sinh và mắc phải.
Phân loại theo vị trí gồm: thoát vị vòm sọ, và thoát vị nền sọ.
- Thoát vị não – màng não ở tầng trước nền sọ bao gồm: thoát vị qua xoang trán, xoang sàng, xoang bướm. Thoát vị màng não tầng giữa nền sọ gồm: qua xương đá, hố thái dương.
- Chẩn đoán dựa vào lâm sàng, chụp cắt lớp vi tính dựng hình sàn sọ, chụp cộng hưởng từ thì T2.
II.CHỈ ĐỊNH
- Mổ qua đường mở nắp sọ
.Khối thoát vị / rò qua xoang trán và 1/3 trước xoang sàng (Mở nắp sọ trán)
.Khối thoát vị / rò ở tầng giữa nền sọ (mở nắp sọ thái dương)
III. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện:
- Phẫu thuật viên thần kinh có kinh nghiệm mổ nền sọ, đã được đào tạo về phẫu thuật nội soi nền sọ với trường hợp mổ nội soi qua đường mũi
- Hai phụ mổ
- Kíp gây mê: Bác sĩ gây mê, KTV phụ gây mê, nhân viên trợ giúp
- Kíp dụng cụ: Dụng cụ viên, chạy ngoài
2. Người bệnh
- Được chẩn đoán bệnh, xét nghiệm sinh học, đánh giá toàn trạng bệnh phối hợp và được điều trị, nuôi dưỡng, cân bằng đủ đảm bảo cho cuộc phẫu thuật dự
kiến
- Người bệnh và gia đình được giải thích rõ trước mổ về tình trạng bệnh và tình
trạng chung, về những khả năng phẫu thuật sẽ thực hiện, về những tai biến,
biến chứng, di chứng có thể gặp do bệnh, do phẫu thuật, do gây mê, tê, giảm
đau, do cơ địa của người bệnh.
- Người bệnh được vệ sinh, gội đầu, tắm rửa sạch. Tóc có thể cạo hoặc không,
nhịn ăn uống trước mổ ít nhất 6h.
3. Phương tiện:
Khoan máy cắt sọ, keo sinh học vá nền sọ, dụng cụ nội soi qua mũi, hệ thống
máy thần kinh dẫn đường (neuronavigation), ghim sọ
4. Dự kiến thời gian phẫu thuật: 180 phút
V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
1. KỸ THUẬT MỞ NẮP SỌ THÁI DƯƠNG
1.1 Tư thế người bệnh
- Nằm nghiêng hoặc ngửa nghiêng đầu, kê vai

1.2 Rạch da: Đường trán thái dương

1.3 Mở nắp sọ: thường mở đường thái dường 1 bên, bộc lộ sát xuống nền sọ
1.4 Bộc lộ màng cứng thoát vị và tổ chức não thoát vị hoặc vị trí rò DNT
- Từ màng cứng lành bộc lộ trượt xuống hố thái dương để bộc lộ hết tất cả mép thoát vị màng não / màng cứng rách

- Nếu là rò DNT thì vá kín
- Với thoát vị à mở màng não trán nền, vén não để bộc lộ khối thoát vị não. Nếu khối thoát vị nhỏ, có thể vén não lên trên. Nếu khối thoát vị lớn, tổ chức não thoát vị thường mất chức năng có thể cắt bỏ một phần khối thoát vị
1.5 Tạo hình màng cứng
- Dùng cân galia, màng xương hoặc cân cơ thái dương để vá kín màng
não thoát vị.
- Dùng keo sinh học BioGlue bơm quanh miếng vá màng cứng để tăng
cường sự vững chắc tạm thời cho giai đoạn đầu
1.6 Tạo hình lại hộp sọ
- Đặt lại xương sọ, xương được cố định bằng ghim sọ hoặc nẹp hàm mặt hoặc
khoan lỗ buộc xương bằng chỉ
VI. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
- Trong 24 giờ đầu: theo dõi sát tri giác, mạch huyết áp, thở, dấu hiệu thần kinh
khu trú. Nếu tụt tri giác hoặc xuất hiện triệu chứng thần kinh khu trú mới --> chụp cắt lớp vi tính kiểm tra để phát hiện tổn thương dập não tiến triển, phù não, biến chứng máu tụ ngoài màng cứng hoặc dưới màng cứng
- Theo dõi chảy dịch não tủy qua mũi.
- Chăm sóc vết mổ và điều trị toàn thân (kháng sinh, giảm đau, truyền dich, nuôi dưỡng)