1.        ĐỊNHNGHĨA

Ngón tay lò xo (Trigger finger) là tình trạng viêm bao gân của các gân gấp các ngón tay gây chít hẹp bao gân. Một số trường hợp gân gấp bị viêm xuất hiện hạt xơ, làm di động của gân gấp qua vị trí hạt xơ bị cản trở. Mỗi lần gấp hay duỗi ngón tay    rất khó khăn, bệnh nhân phải cố gắng mới bật được ngón tay ra hoặc phải dùng tay bên lành kéo ngón tay ra như kiểu ngón tay có lò xo. Vì vậy bệnh có tên là ngón tay   lòxo.

2.        NGUYÊNNHÂN

-               Một số nghề nghiệp có nhiều nguy cơ mắc bệnh: Nông dân, giáo viên, thợ cắt tóc, bác sĩ phẫu thuật, thợ thủcông...

-     Chấnthương.

-               Hậu  quả  của  một  số  bệnh:  Viêm  khớp  dạng  thấp,  đái  tháo  đường,     viêm khớp vảy nến,gút....

3.        CHẨNĐOÁN

3.1.Chẩn đoán xácđịnh

-               Dựa vào triệu chứng lâm sàng tạichỗ.

-Đau ngón tay tại vị trí bao gân bị viêm và tại hạt xơ, khó cử động ngóntay.

-Ngón tay có thể bị kẹt ở tư thế gấp vào lòng bàn tay hoặc duỗithẳng.

-Khám ngón tay có thể cósưng.

-               Có thể sờ thấy hạt xơ trên gân gấp ngón tay ở vị trí khớp đốt bàn ngón tay. Hạt xơ di động khi gấp duỗi ngóntay.

-               Ngoài ra, sử dụng siêu âm với đầu dò tần số > 7,5-20MHz có thể thấy gân, bao gân dày lên và có dịch bao quanh. Có thể thấy hình ảnh hạt xơ baogân.

-               Không cần thiết phải làm xét nghiệm máu đặc biệt cũng như không cần chụp Xquang. Tuy nhiên cần phải làm xét nghiệm cơ bản trước khi cho thuốc hay trước khi tiêm corticoid, đặc biệt là các xét nghiệm đường máu, chức năng ganthận.

3.2.Chẩn đoán phânbiệt

Viêm khớp dạng thấp, viêm khớp phản ứng, viêm khớp vẩy nến, gút: là những bệnh có thể có biểu hiện sưng đau các khớp ở bàn tay. Có thể phân biệt dựa vào các triệu chứng lâm sàng kèm theo và dựa vào siêuâm.

4.        ĐIỀUTRỊ

4.1.Nguyên tắc điềutrị

-               Kết hợp nhiều biện pháp điều trị: Không dùng thuốc, dùng thuốc, tiêm  corticoid tại chỗ, vật lý trị liệu, phục hồi chức năng, ngoạikhoa.

-               Cần tích cực dự phòng bệnh tái phát bằng chế độ lao động, sinh hoạt nhẹ nhàng, hợp lý, kết hợp với dùng thuốc, vật lý trị liệu và phục hồi chứcnăng.

4.2.Điều trị cụ thể (nội khoa, ngoạikhoa)

4.2.1.   Các phương pháp  không dùngthuốc

-     Hạn chế vận động gân bị tổnthương.

-     Chườm lạnh nếu có sưng nóng đỏ, chiếu tia hồngngoại

4.2.2.   Thuốc

-               Thuốcgiảmđau:Cótácdụnghỗtrợgiảmđau,chỉđịnhmộttrongcácthuốcsau:

+   Floctafenine 200mg x 2viên/24h.

+         Acetaminophen 0,5g x 2-4 viên/24h

+         Paracetamol/dextropropoxiphen 400mg/30mg x 2 viên/24h

+         Paracetamol/tramadol x 3viên/24h

-  Thuốc chống viêm không steroid bôi tại chỗ hoặc đường toàn thân: chỉ định một trong các thuốcsau:

+         Diclofenac 50mg x 2viên/24h

+         Piroxicam 20mg x 1viên/24h

+         Meloxicam 7,5mg x 1-2viên/24h

+         Celecoxib 200 mg x 1 - 2viên/24h

+         Etoricoxib 60 mg x 1 - 2viên/24h

-               Tiêm corticoid tại chỗ: Chỉ tiêm với điều kiện có bác sĩ chuyên khoa và phải  có phòng tiêm vô trùng. Khi tiến hành tiêm corticoid tại chỗ phải đảm bảo vô trùng  tuyệt đối. Các chếphẩm:

+   Methyl prednisolon acetat (1ml = 40mg) là loại tác dụng kéo dài. Liều cho  một lần tiêm trong bao gân từ 8 - 20mg/1 lần (0,2 - 0,5ml/1 lần) tuỳ thuộc vị trí, mỗi đợt cách nhau 3-6 tháng, mỗi năm không quá bađợt.

+   Betamethasone (1ml = 5mg Betamethasone dipropionate + 2mg Betamethasone sodium phosphate) là loại tác dụng kéo dài.  Liều  cho  một  lần  tiêm  cạnh  khớp  từ  0,8 - 2mg/1 lần (0,2 - 0,5ml/1 lần) tuỳ thuộc vị trí, mỗi đợt cách nhau 3-6 tháng, mỗi năm không quá bađợt.

+   Chống chỉ định tuyệt đối tiêm corticoid tại chỗ: Các tổn thương do nhiễm khuẩn, nấm hoặc chưa loại trừ được nhiễm khuẩn; tổn thương nhiễm trùng trên hoặc  gần vị trítiêm.

+   Chống chỉ định tương đối tiêm corticoid tại chỗ (bao gồm các chống chỉ định của corticoid): Cao huyết áp, đái tháo đường, viêm loét dạ dày tá tràng (phải điều trị và theo dõi trước và sau khi tiêm), bệnh nhân đang dùng thuốc chống đông hoặc có rối  loạn đôngmáu.

+   Các tác dụng ngoại ý sau tiêm cortioid tại chỗ: Đau sau tiêm vài giờ, có thể kéo dài một vài ngày, thường hay gặp sau tiêm mũi đầu tiên; teo da tại chỗ hoặc mảng sắc tố da do tiêm quá nông, tình trạng này sẽ hết trong vài tháng đến hai năm; nhiễm trùng.

-     Điều trị nguyên nhân kèm theo nếucó.

4.2.3.        Điều trị ngoạikhoa

Phẫu thuật giải phóng chèn ép, cắt bỏ phần viêm xơ nếu điều trị nội khoa thất bại.

5.        THEO DÕI VÀ QUẢNLÝ

Tránh các yếu tố nguy cơ: Tránh các vi chấn thương. Phát hiện và điều trị đúng các bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vảy nến, viêm cột sống dính khớp, gút, thoái hoá khớp, đái tháo đường, nhiễm khuẩn. Chỉnh các dị tật gây lệch trục của chi. Thận trọng khi sử dụng thuốc nhóm Quinolon và phát hiện sớm khi có triệu chứng gợiý.