1. ĐẠI CƯƠNG

 

- Mầm bệnh hay gặp: lậu cầu khuẩn, chlamydia trachomatis, hemophilus ducreyl, tricomonas vaginalis, gardnerella vaginalis, candida albicans, virus u nhú, virus herpes.

 

Đường lây: quan hệ tình dục, nội sinh, thầy thuốc khám bệnh không đảm bảo vô trùng

 

- Các yếu tố thuận lợi: bộ phận sinh dục nữ có cấu tạo giải phẫu đặc biệt với nhiều ngóc ngách, nhiều nếp nhăn, nhiều lỗ tuyến thuận lợi cho mần bệnh cư trú và phát triển. Đường sinh dục nữ thông vào ổ bụng ở đầu loa vòi trứng làm điều kiện cho vi khuẩn phát triển vào phúc mạc gây viêm tiểu khung, hành kinh hàng tháng kèm theo bong niêm mạc tử cung để lại tổn thương trong buồng tử cung, máu kinh là môi trường nuôi cấy vi khuẩn thuận lợi nên viêm nhiễm càng dễ phát triển

2. CÁC HÌNH THÁI CỦA VIÊN ÂM ĐẠO.

 

Viêm do vi khuẩn:

 

Mầm bệnh: Gardenerella vaginalis, Mycoplasma homitis, vi khuẩn kỵ khí

 

Triệu chứng: Khí hư hôi, ngứa bộ phận sinh dục, âm đạo có những nốt đỏ

 

Xét nghiệm: bệnh phẩm trên phiến kính + KOH => bốc mùi tanh cá

 

Điều trị: thụt âm đạo axít axetic 1%

 

Metronidazol 1g/ngày x 7 ngày, hoặc uống liều duy nhất 2g

 

Đặt Metronidazol mỗi tối 1v x 2 tuần

 

Tái phát có thể dùng 2 đợt

 

Viêm âm đạo do Trichomonas

 

Mầm bệnh: trùng roi Trichomonas vaginalis

 

Khi thăm khám hoặc đặt mỏ vịt: Thành âm đạo có những nốt tròn hoặc bầu dục.

 

Soi tươi thấy hình ảnh trùng roi

 

Điều trị: cả vợ và chồng: Metronidazol  1g/ngày x 7 ngày.

 

- Vợ: đặt thêm Metronidazol trong vòng 10 ngày.Tiêu chuẩn khỏi là tìm

 

Trichomonas 3 vòng kinh liên tiếp (-)

 

Viêm âm đạo do nấm

 

Mầm bệnh: Candida albicans

 

Yếu tố thuận lợi: khả năng tự bảo vệ cơ thể giảm sút: đái đường, có thai

 

Triệu chứng: ngứa âm hộ, có vết lan đỏ ở sinh dục ngoài

 

Xét nghiệm: có sợi nấm, test tanh cá(-)

 

Điều trị: đặt Nystatin 100mg âm đạo mỗi tối  1viên

 

Mycostatine, Meconazol 100mg mỗi tối 1viên trong vòng 3 tối

 

Thụt âm đạo bằng Natri bicacbonat  1-2%, bơm Glyceryl borat 30%

 

Bệnh lậu

 

Mầm bệnh: lậu cầu khuẩn Neisseria gonorrhoea thường gây viêm âm hộ âm đạo, cổ tử cung, vòi trứng

 

Triệu chứng: thời gian ủ bệnh 2- 6 ngày

 

Khí hư âm đạo như mủ xanh, vàng. Chồng có tiền sử đái dắt đái buốt, đái ra mủ

 

Biến chứng: viêm tiểu khung, vô sinh, chửa ngoài tử cung, sẩy thai, nhiễm khuẩn, đẻ non, lậu mắt trẻ sơ sinh

Điều trị: kháng sinh cephalosporin thế hệ thứ 3

 

Giang mai

 

Mầm bệnh: xoắn khuẩn giang mai Treponema pallidum. Sau khi bị nhiễm bệnh trở thành bệnh toàn thân, vi khuẩn có thể lây sang con qua rau thai

 

Triệu chứng: gồm 3 giai đoạn

 

Thời kỳ 1: xuất hiện sau giao hợp khoảng 3 tuần, tổn thương ở âm hộ là săng (chancre) giang mai, vết loét tròn, bờ cứng hơi nổi cao trên mặt da, không đau, không ngứa kèm theo hạch bẹn, có thể gặp săng ở âm đạo và cổ tử cung. Săng thường tự khỏi sau 2- 6 tuần dù không điều trị.

 

Thời kỳ 2: xảy ra sau 6 tuần --> 9 tháng sau nhiễm bệnh, vi khuẩn đã vào máu dẽ lây lan. Tổn thương là ban đỏ và chồi sùi dính lại thành từng đám, bờ cứng, xuất tiết và hoại tử, ở khắp nơi trên cơ thể như da, lòng bàn tay, gót chân, niêm mạc miệng, có kèm theo hạch bẹn

 

+ Thời kỳ 3: tổn thương là gôm (gumma) giang mai, là nốt loét, có thể đau, phù nề do bội nhiễm, có hạch viêm đi kèm.

 

- Xét nghiệm: các phản ứng huyết thanh VDRL(Veneral Disease Research

 

Laboratory) và RPR (Rapid Plasma Reagin) ngoài ra có thể thấy xoắn khuẩn trong bệnh phẩm lấy từ săng hoặc hạch bẹn

 

Điều trị: Benzathin penicillinG 2,4 triệu/tuần x 3 tuần (điều trị cả chồng với liều tưong tự)

Biến chứng: sẩy thai liên tiếp, đa ối, dị dạng thai, giang mai bẩm sinh

 

Viêm âm đạo do thiếu Estrogen

 

Do thiếu estrogen nên biểu mô âm đạo bị teo, tế bào giảm glycogen, pH, âm đạo không toan, không tự bảo vệ và chống vi khuẩn được

 

Nguyên nhân: phụ nữ đã mãn kinh, phụ nữ đã cắt bỏ 2 buồng trứng

 

Triệu chứng: âm hộ khô, teo, đau. Đặt mỏ vịt âm đạo đau, thành âm đạo mỏng, dễ chảy máu, cổ tử cung nhỏ

Điều trị: Mycrofollin 0,05mg 1v/ngày.Tại chỗ Colpotrophine trong 10-20 ngày

 

Sùi mào gà (Condyloma):

 

Là bệnh do virus loại Papilloma nhóm 6 hay 11, ủ bệnh 3- 6 tháng

 

Tổn thương là các khối sùi ở da vùng môi lớn, môi bé, tiền đình, âm đạo, cổ tử cung màu hồng nhạt

 

- Điều trị: đốt điện, đốt nhiệt, bôi thuốc Podophylin trên bề mặt khối u, điều trị cho cả chồng nếu bị.

 

3. PHÕNG BỆNH

 

Rửa sạch mỗi lần đi vệ sinh

 

Quan hệ tình dục với một người

 

Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục.

 

Khi ra khí hư cần đi khám ngay.