Trường hợp hy hữu này là của bệnh nhân Hoàng Chí T. (58 tuổi) trú tại phường Trần Hưng Đạo, TP Hạ Long có tiền sử điều trị lao khoảng một năm nay, thỉnh thoảng ho khạc ra ít máu. Trước khi nhập viện, bệnh nhân bị cơn ho dữ dội khiến máu từ mũi miệng ộc ra ồ ạt, hôn mê bất tỉnh. Bệnh nhân được gia đình cấp cứu vào viện trong tình trạng nguy kịch, ngừng hô hấp do chảy máu làm tắc đường thở. Trước tình trạng tối khẩn cấp, bệnh nhân lập tức được khai thông đường thở, đặt ống nội đặt nội khí quản và chuyển khoa Hồi sức tích cực để tiếp tục cấp cứu hồi sức. Các bác sĩ nhanh chóng tiến hành nội soi khí phế quản thấy lòng phế quản phổi hai bên ngập máu, phế quản gốc trái bị tắc hoàn toàn cục máu đông, độ bão hòa oxy trong máu SpO2 chỉ còn dưới 5% trong suốt 15 phút. Sau khi được bơm rửa hút sạch phế quản Sp02 được duy trì ổn định, bệnh nhân được chụp cắt lớp vi tính lồng ngực và mạch máu phát hiện một hang lao lớn chiếm trọn vùng đỉnh phổi trái và nhiều máu đông trong hang lao.

Hang lao lớn chiếm trọn thùy trên phổi trái được các phẫu thuật viên cắt bỏ.

Cuộc hội chẩn liên khoa Ngoại, Hồi sức tích cực, Gây mê hồi sức và Chẩn đoán hình ảnh đánh giá đây là trường hợp ho ra máu sét đánh do vỡ mạch máu trong hang lao, tuy nhiên không rõ điểm chảy máu từ mạch nào trong phổi. Vì máu liên tục chảy trong phế quản gây suy hô hấp, các bác sĩ quyết định vừa nội soi hút rửa phế quản, truyền máu và chuyển mổ cấp cứu cắt thùy trên phổi trái.

Kíp mổ gồm do Ths.Bs Phạm Việt Hùng – Trưởng khoa Ngoại cùng các bác sĩ Ngoại lồng ngực, Hồi sức tích cực, Gây mê phối hợp cấp cứu cho bệnh nhân. Các phẫu thuật viên tiến hành mở ngực trái với nội soi lồng ngực trợ giúp, cắt bỏ khối thùy trên phổi trái kèm tổ chức hang lao. Quá trình phẫu thuật gặp nhiều khó khăn vì máu chảy liên tục từ tổ chức hang lao gây suy hô hấp buộc phải dừng mổ để tiếp tục hút rửa bằng nội soi. Hơn nữa tổ chức lao phổi xâm lấn toàn bộ phần trên phổi trái dính chắc thành ngực gây chảy máu nhiều khi bóc tách. Song nhờ kinh nghiệm chuyên môn trong xử trí tình huống cấp cứu cấp bách cùng sự phối hợp nhịp nhàng giữa các chuyên khoa đã giúp ca mổ diễn ra thành công sau 2 tiếng phẫu thuật căng thẳng. Toàn bộ thùy phổi và tổ chức lao đã được cắt bỏ. Sau mổ, bệnh nhân tỉnh táo, đường thở không còn chảy máu, hết suy hô hấp và tiếp tục điều trị lao phổi.

Ths.Bs Phạm Việt Hùng – Trưởng khoa Ngoại, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh cho biết: “Trường hợp ho ra máu “sét đánh” của ông T. rất phức tạp, gần như hiếm có cơ hội sống bởi tình trạng suy hô hấp diễn biến rất nhanh, do máu chảy ồ ạt đông lại làm bít toàn bộ đường thở, hơn nữa bệnh nhân mắc lao thể trạng sức khỏe suy kiệt và tổn thương phổi nặng. Bệnh nhân đã ngừng thở tại nhà, nhờ cấp cứu và nội soi hút máu trong phế quản kịp thời nên bệnh nhân đã qua cơn nguy kịch. Thông thường những trường hợp nặng, nền sức khỏe yếu sẽ xử trí bằng phương pháp ít xâm lấn là nút động mạch phế quản bên phổi tổn thương để cầm máu, tuy nhiên do không phát hiện điểm chảy máu trên phim chụp mà máu vẫn tiếp tục chảy nên chúng tôi đã quyết định phẫu thuật cắt thùy phổi trái nhằm giải quyết nhanh và triệt để tổn thương. Nhờ sự phối hợp tốt, nhịp nhàng ca mổ đã thành công và cứu sống được người bệnh”.

Bệnh nhân được nhân viên y tế theo dõi, chăm sóc sau phẫu thuật.

Có nhiều nguyên nhân ho ra máu, theo các chuyên gia y học thì ho ra máu nguy nhân do lao phổi chiếm đến hơn 75% các trường hợp. Ho ra máu có nhiều mức độ từ nhẹ đến nặng. Ở mức độ rất nặng gọi là ho ra máu sét đánh, trường hợp này nguy cơ tử vong ngay lập tức do hít phải máu vào bên phổi lành hoặc vì mất máu quá nhanh với số lượng lớn.

Theo bác sĩ Nguyễn Tiến Thắng - Khoa Hồi sức tích cực & Thận nhân tạo, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: Ho ra máu sét đánh là chứng bệnh diễn biến đột ngột, nhanh như sét đánh, máu có thể ộc ra ồ ạt không cầm được, máu chảy đóng đông thành từng cục gây bít tắc đường thở, chỉ sau một vài phút sẽ dẫn đến suy hô hấp cấp, trụy tuần hoàn và có thể tử vong ngay sau đó khiến các bác sĩ không kịp trở tay. Những ca bệnh này cần chẩn đoán nhanh, đúng bệnh và cấp cứu kịp thời thì mới còn cơ hội sống sót. Trường hợp bệnh nhân T. vào viện đã ho dữ dội, máu tươi chảy ồ ạt gần như tỷ lệ sống vô cùng mong manh, quá trình hồi sức của bệnh nhân kéo dài từ trước khi lên bàn mổ tới cả trong và sau khi phẫu thuật. Với nỗ lực phối hợp cấp cứu của cả kíp phẫu thuật, gây mê và hồi sức đã giúp bệnh nhân thoát khỏi “lưỡi hái tử thần”.

Trường hợp như bệnh nhân T. được cứu sống được coi là kỳ tích trong thực hành lâm sàng bởi tỷ lệ tử vong đối với những ca bệnh này gần như 100%, đây còn được coi là cơn ho cuối cùng của cuộc đời. Nhờ tinh thần trách nhiệm cao cùng sự phối hợp khẩn trương hiệu quả giữa các chuyên khoa đã giúp bệnh nhân T. thoát khỏi “án tử” ngoạn mục, qua đó một lần nữa khẳng định sự nhạy bén trong xử lý tình huống cũng như trình độ chuyên môn  vững vàng của đội ngũ thầy thuốc, y bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã góp phần cứu sống thành công nhiều bệnh nhân nguy kịch mà trước đây khó làm được, tạo niềm tin và hy vọng cho người dân trên địa bàn tỉnh và các vùng lân cận, từng ngày nâng cao hơn nữa chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân tại đơn vị y tế tuyến cuối tỉnh./.