Cắt tách dưới niêm mạc ESD (Endoscopic Submucosal Dissection) là một kỹ thuật nội soi can thiệp tiên tiến cho phép cắt bỏ các khối ung thư sớm ở niêm mạc ống tiêu hóa, hay gặp nhất ở thực quản, dạ dày, đại tràng và trực tràng mà không cần mổ mở. Ở Việt Nam, kỹ thuật này được triển khai lần đầu vào năm 2019 dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia Nhật Bản tại một số bệnh viện tuyến trung ương. Liên tục cập nhật tiến bộ khoa học kỹ thuật và các xu hướng điều trị mới ở trong nước và trên thế giới, các bác sĩ khoa Thăm dò chức năng, Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã triển khai kỹ thuật cắt tách dưới niêm mạc từ cuối năm 2020. Cho đến nay, nhiều bệnh nhân ung thư đường tiêu hóa đã được phát hiện sớm và điều trị thành công, giúp họ vượt qua căn bệnh quái ác một cách nhẹ nhàng.

Gần đây nhất, các bác sĩ khoa Thăm dò chức năng đã thực hiện kỹ thuật này cho một trường hợp ung thư thực quản. Bệnh nhân là V.V.B. (61 tuổi) trú tại huyện Vân Đồn, ở nhà xuất hiện nuốt vướng khó chịu nên vào viện thăm khám. Các bác sĩ nội soi kiểm tra phát hiện tổn thương thực quản dạng phẳng, vị trí đoạn 1/3 dưới, kích thước 8mm, kết quả sinh thiết xác định đây là ung thư biểu mô vảy không sừng hóa. Hội chẩn đánh giá đây là tổn thương ung thư sớm của thực quản nên các bác sĩ khoa Thăm dò chức năng quyết định thực hiện cắt tách dưới niêm mạc qua nội soi (ESD) để loại trừ tổn thương, điều trị tiền ung thư, bảo tồn thực quản cho người bệnh.

Khoa Thăm dò chức năng thực hiện cắt tách dưới niêm mạc ESD cho bệnh nhân ung thư thực quản.

Kíp nội soi can thiệp gồm Ths.Bs Phạm Thị Dung – Trưởng khoa Thăm dò chức năng, bác sĩ Lê Bá Sinh cùng các kỹ thuật viên đã tiến hành cắt tách dưới niêm mạc tổn thương ung thư sớm thực quản. Qua nội soi, kíp can thiệp xác định ranh giới cần cắt hớt niêm mạc, sau đó dùng dao cắt trọn vẹn khối tổn thương ra khỏi thực quản và gửi giải phẫu bệnh. Kết quả cho thấy đây là ung thư biểu mô vảy không sừng hóa, mép diện cắt không có tế bào ung thư. Sau can thiệp bệnh nhân ổn định, xuất viện sau 2 ngày điều trị.

Bác sĩ Lê Bá Sinh, Khoa Thăm dò chức năng cho biết: “Bệnh nhân B. may mắn được phát hiện ung thư thực quản ở giai đoạn sớm và được điều trị triệt căn bằng phương pháp can thiệp nội soi nhẹ nhàng, tránh được một cuộc phẫu thuật nặng nề và phức tạp về sau. Bệnh nhân không đau đớn, đi lại nhẹ nhàng ngay sau can thiệp và nhanh chóng hồi phục, xuất viện trong thời gian ngắn.

Kỹ thuật cắt tách dưới niêm mạc ESD được tiến hành qua nội soi tiêu hóa với thuốc gây mê. Toàn bộ vùng tổn thương được tách và cắt đến dưới niêm mạc bằng các dụng cụ chuyên dụng và làm xét nghiệm giải phẫu bệnh để đánh giá lại ranh giới rìa tổn thương, mức độ xâm lấn của ung thư. Đây là kỹ thuật can thiệp tối thiểu nhưng mang lại kết quả điều trị tối ưu cho người bệnh”.

Hình ảnh nội soi tổn thương thực quản sau được can thiệp cắt tách dưới niêm mạc ESD.

Ngoài điều trị ung thư thực quản giai đoạn sớm, các bác sỹ khoa Thăm dò chức năng, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cũng đã triển khai cho nhiều trường hợp có tổn thương ung thư sớm ở dạ dày và đại trực tràng với kết quả tốt. Phương pháp này có nhiều ưu điểm vượt trội, bệnh nhân ít đau đớn, phục hồi nhanh, giảm biến chứng, hạn chế tái phát, bảo tồn đường tiêu hóa, đặc biệt tránh được cuộc đại phẫu nặng nề mà hiệu quả điều trị lại tương đương, qua đó nâng cao chất lượng cuộc sống về sau cho người bệnh. Đây là một tiến bộ quan trọng trong điều trị ung thư thực quản hiện nay.

Ths.Bs Phạm Thị Dung, Trưởng khoa Thăm dò chức năng, Bệnh viện ĐK tỉnh cho biết: “Thời gian qua, khoa đã sử dụng hiệu quả hệ thống máy nội soi tiêu hoá chất lượng cao cùng các dụng cụ can thiệp chuyên dụng do bệnh viện đầu tư trang sắm để triển khai kỹ thuật này. Đây là thủ thuật phức tạp và có độ khó cao nên khoa đã cử đội ngũ bác sĩ và kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm, chuyên môn sâu trong lĩnh vực nội soi tiêu hoá đi học tập, tiếp nhận chuyển giao kỹ thuật từ tuyến trung ương. Nhờ vậy, kíp can thiệp đến nay đã làm chủ kỹ thuật, thực hiện thành thạo các thao tác cắt tách tỉ mỉ, đỏi hỏi độ chính xác cao, đảm bảo ca can thiệp an toàn và triệt để nhất cho người bệnh”.

Hiện nay, ung thư đường tiêu hóa chiếm 30% trong các loại ung thư với tỷ lệ mắc có xu hướng ngày càng gia tăng. Thành công của ca nội soi can thiệp điều trị ung thư sớm thực quản của bệnh nhân B. đã mang thêm hy vọng và cơ hội cho những trường hợp bệnh nhân mắc các bệnh lý ung thư đường tiêu hoá trên địa bàn được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời ngay tại tỉnh nhà, không phải lên tuyến trung ương, qua đó khẳng định năng lực, trình độ chuyên môn ngày càng cao của đội ngũ bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh trong nỗ lực nâng cao hơn nữa chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân tại đơn vị y tế tuyến cuối tỉnh./.

Phòng TT & HCQT