Hiện nay, lĩnh vực tim mạch hạt nhân trong đó tiêu biểu là kỹ thuật xạ hình tưới máu cơ tim (Myocardial Perfusion Imaging - MPI) là một trong những xu hướng phát triển của y học thế giới, làm cải thiện chẩn đoán, thay đổi hiệu quả điều trị bệnh. Đây là phương pháp chẩn đoán không chảy máu có độ nhạy và độ đặc hiệu cao nhất trong chẩn đoán bệnh động mạch vành (thiếu máu cơ tim cục bộ). Kỹ thuật này đã được triển khai thường quy trên thế giới, đặc biệt là ở Mỹ với khoảng 9-10 triệu lượt bệnh nhân thực hiện mỗi năm. Tại Việt Nam, xạ hình tưới máu cơ tim ứng dụng sớm nhất với hiệu quả cao tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 và Bệnh viện Chợ Rẫy.

Với sự quan tâm đầu tư của tỉnh và ngành y tế, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh đã được đầu tư trang bị máy SPECT – hệ thống xạ hình chuyên dụng hiện đại thế hệ mới ứng dụng cho kỹ thuật MPI và đưa vào triển khai cho đợt bệnh nhân đầu tiên vào ngày 9/8 dưới sự hỗ trợ chuyển giao của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Đến thời điểm hiện tại, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh là bệnh viện tuyến tỉnh đầu tiên của miền Bắc triển khai kỹ thuật này.

Kỹ thuật viên Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh thực hiện chụp xạ hình SPECT tưới máu cơ tim cho bệnh nhân.

Ông Lưu Văn H. (81 tuổi) trú tại phường Hồng Hải, Tp Hạ Long là một trong những bệnh nhân đầu tiên được ứng dụng phương pháp xạ hình tưới máu cơ tim tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh. Qua khai thác tiền sử được biết, bệnh nhân đã từng can thiệp đặt stent động mạch vành nhánh mũ do bị nhồi máu cơ tim cấp, 2 nhánh còn lại là động mạch liên thất trước và động mạch vành phải hẹp khoảng 70-80%.  Gần đây, ông thấy xuất hiện các cơn đau tức ngực bên trái. Các bác sĩ khoa Tim mạch quyết định thực hiện chụp xạ hình SPECT tưới máu cơ tim cho bệnh nhân.

Ths.Bs Nguyễn Thị Thoa – Trưởng khoa Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh cho biết: “Để đánh giá hiệu quả can thiệp trước đó, đồng thời có hướng điều trị đúng đắn tiếp theo thì việc chỉ định cho bệnh nhân chụp xạ hình tưới máu cơ tim là phù hợp hơn cả. Qua kết quả chụp xạ hình tưới máu cơ tim cho thấy, vùng cơ tim do phần cung cấp máu của động mạch mũ được tưới máu tốt, chức năng co bóp vận động ổn định, chứng tỏ cơ tim bị tổn thương sau can thiệp tái tưới máu lần đầu đã hồi phục hoàn toàn. Các vùng cơ tim còn lại không có hình ảnh khuyết xạ hoàn toàn, tuy nhiên vùng cơ tim của động mạch vành phải cấp máu có biểu hiện thiếu máu nhẹ trong pha gắng sức. Với kết quả này, bệnh nhân sẽ được điều trị nội khoa tối ưu mà chưa phải xét can thiệp ngay. Nếu sau điều trị, tình trạng tiến triển tích cực thì bệnh nhân sẽ không nhất thiết phải can thiệp. Trong trường hợp các triệu chứng đau ngực không cải thiện, chúng tôi sẽ nong và đặt stent cho nhánh mạch phải để tái tưới máu cơ tim. Nhờ phương pháp này đã giúp bác sĩ chẩn đoán mức độ bệnh chính xác cũng như xác định đúng vị trí và thời điểm can thiệp, hạn chế chỉ định thừa gây hệ lụy cho bệnh nhân”.

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 trực tiếp hỗ trợ chuyển giao kỹ thuật cho các bác sĩ, kỹ thuật viên Bệnh viện Đa khoa tỉnh.

Cùng với bệnh nhân H., Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh còn thực hiện xạ hình tưới máu cơ tim cho 11 bệnh nhân khác mắc bệnh lý mạch vành trong đợt chuyển giao pha 2 của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Kỹ thuật này sử dụng công nghệ chụp SPECT chuyên dụng không chỉ ứng dụng để chẩn đoán mà còn có giá trị tiên lượng và phân tầng nguy cơ bệnh động mạch vành nhằm định hướng chiến thuật điều trị đúng đắn bằng nội khoa, can thiệp hay phẫu thuật. Sâu hơn là đánh giá tình trạng sinh - bệnh lý của các tổn thương hẹp động mạch vành, đánh giá khả năng sống còn của vùng cơ tim tổn thương, phân biệt cơ tim đông miên còn cơ hội phục hồi sau tái tưới máu động mạch vành với cơ tim đã bị sơ hoá, hoại tử không thể phục hồi kể cả khi can thiệp. Ngoài ra, kỹ thuật này còn hỗ trợ bác sĩ đánh giá tiến triển sau quá trình điều trị nội khoa và theo dõi sau can thiệp tái tưới máu.

Trước khi triển khai xạ hình tưới máu cơ tim, phương pháp chẩn đoán hiện đại được áp dụng là chụp mạch vành cản quang, nhưng đây là một thăm dò chảy máu và ẩn chứa nguy cơ. Bên cạnh đó, chụp động mạch vành phù hợp với trường hợp nguy cơ cao, bệnh lý cấp tính, chủ yếu đánh giá về cấu trúc giải phẫu, mức độ hẹp tắc của các nhánh mạch mà không thể đánh giá khả năng sống còn của cơ tim. Mặc dù có các phương pháp chẩn đoán không xâm lấn khác, như: điện tâm đồ, siêu âm tim… tuy nhiên chúng đều không có đủ độ nhạy để phát hiện ra những tiến triển bất thường, vì vậy xạ hình SPECT tưới máu cơ tim là một phương pháp chẩn đoán bổ sung hữu hiệu về tình trạng sinh bệnh lý, chức năng và chuyển hoá của cơ tim gây nên do  tổn thương động mạch vành, làm thay đổi mạnh mẽ hiệu quả điều trị đối với chứng thiếu máu cục bộ, giúp bác sĩ xác định chiến thuật điều trị tối ưu trong từng trường hợp.

Ngay từ khi nhận được nguồn đầu tư trang thiết bị công nghệ cao của tỉnh và ngành Y tế, Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã chủ động cử các kíp bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên của khoa Tim mạch và Chẩn đoán hình ảnh tham gia khóa đào tạo, chuyển giao kỹ thuật tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 – đơn vị đưa xạ hình tưới máu cơ tim ứng dụng đầu tiên tại Việt Nam. Trong đợt chuyển giao pha 1 tại tuyến trên, các giáo sư chuyên gia đầu ngành của Bệnh viện 108 trực tiếp giảng dạy, cung cấp lý thuyết tổng quan, quy trình kỹ thuật và cách thức vận hành máy, đồng thời tổ chức thực hành bài bản tại chỗ cho các học viên.

Điều dưỡng khoa Tim mạch thực hiện quy trình tiêm dược chất phóng xạ cho người bệnh.

PGS.TS Lê Ngọc Hà – Trưởng khoa Y học hạt nhân, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đánh giá: “Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh có cách thức tiếp cận rất tốt trong việc tổ chức kíp phối hợp giữa Tim mạch và Chẩn đoán hình ảnh cùng tham gia đào tạo, chuyển giao kỹ thuật. Điều này sẽ phát huy được thế mạnh và năng lực chuyên môn của các bác sĩ trong từng chuyên ngành. Với kíp đào tạo bài bản này chắc chắn việc triển khai kỹ thuật xạ hình tưới máu cơ tim tại đây trong thời gian tới sẽ mang lại những kết quả đáng mong đợi, khẳng định sự đúng đắn của Ban giám đốc Bệnh viện khi tổ chức mô hình đào tạo tiên tiến, phù hợp với xu thế tương lai”.

Quy trình thực hiện kỹ thuật xạ hình tưới máu cơ tim tương đối phức tạp, đòi hỏi sự chuẩn bị chu đáo, phối hợp nhịp nhàng của nhiều khoa phòng trong tất cả các khâu. Bởi vậy để đảm bảo việc triển khai tại cơ sở diễn ra thuận lợi, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã cử kíp chuyển giao là các giáo sư, chuyên gia đầu ngành giàu kinh nghiệm trực tiếp xuống hỗ trợ “cầm tay chỉ việc” trong đợt vận hành đầu tiên. “Cùng với hệ thống máy móc trang thiết bị đồng bộ hiện đại thì kíp bác sĩ, điều dưỡng và kỹ thuật viên của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh đã cơ bản thực hiện tốt, đáp ứng mọi yêu cầu nghiêm ngặt trong tất cả quy trình: từ khi thăm khám chỉ định, thực hiện gắng sức, pha chế dược chất phóng xạ và tiêm cho người bệnh đến khâu chuẩn bị máy móc, thực hiện chụp xạ hình, phân tích kết quả và theo dõi chăm sóc bệnh nhân sau tiêm…, đảm bảo hệ thống SPECT tim hoạt động chính xác tuyệt đối, an toàn cho người bệnh”, PGS.TS Hà khẳng định.

Với quyết tâm cập nhật và đón đầu xu thế, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh đã mạnh dạn phát triển tim mạch hạt nhân, đưa vào triển khai kỹ thuật xạ hình SPECT tưới máu cơ tim nhằm thay đổi căn bản việc chẩn đoán và điều trị bệnh động mạch vành, mở ra nhiều cơ hội điều trị tối ưu nhất cho người bệnh. Đây là bước đột phá lớn trong lĩnh vực Tim mạch của Bệnh viện Đa khoa tỉnh nói riêng và của ngành Y tế Quảng Ninh nói chung, giúp người dân trên địa bàn tỉnh và các vùng lân cận được tiếp cận với những kỹ thuật y học tiên tiến trên thế giới, hướng tới xây dựng một Trung tâm Tim mạch tuyến tỉnh uy tín hàng đầu khu vực phía Bắc, đóng góp vững chắc vào sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của ngành y tế tỉnh nhà, đáp ứng kỳ vọng của nhân dân./.